Nhà hàng xóm xây lấn đường 3 mét, chồng đòi làm theo để lấy chỗ để 2 cái xe, tôi can ngăn không được. Một tuần sau, anh nằm liệt giường chỉ vì…”
Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng, ranh giới giữa sự bình yên và tai họa của một gia đình lại có thể mỏng manh đến thế, chỉ gói gọn trong đúng ba mét đất và một phút giây ngạo mạn của đàn ông.
Con hẻm Tổ 12 nơi vợ chồng tôi sống vốn dĩ không rộng rãi gì cho cam. Nó là kiểu hẻm đặc trưng của thành phố đất chật người đông, vừa đủ cho hai chiếc xe máy tránh nhau nếu cả hai tài xế đều khéo léo lách tay lái. Tuy nhiên, nó vẫn có cái trật tự ngầm của nó, một sự cân bằng mong manh mà bao năm qua các hộ dân đều ngầm hiểu và tôn trọng để giữ lấy cái hòa khí xóm giềng.
Nhưng sự cân bằng ấy đã bị phá vỡ vào cái ngày bà Lụa – người hàng xóm sát vách nhà tôi – quyết định đập đi xây lại căn nhà cấp bốn cũ kỹ.
Tiếng khoan cắt bê tông, bụi mù mịt và tiếng ồn ào của thợ thuyền kéo dài suốt hai tháng trời không phải là điều đáng sợ nhất. Điều khiến cả cái xóm này “dậy sóng” là khi bức tường rào mới của nhà bà Lụa dần thành hình. Nó không mọc lên trên nền móng cũ. Thay vào đó, như một khối u ác tính, nó trồi ra, lấn chiếm hẳn ra mặt đường chung một khoảng cách không tưởng: 3 mét.
Ba mét đất. Với một con hẻm nhỏ, đó là cả một gia tài, là không gian thở, là lối thoát hiểm, và là chỗ chơi đùa của lũ trẻ con mỗi chiều đi học về. Nay, bức tường sừng sững ấy bóp nghẹt con hẻm lại, tạo thành một cái “nút cổ chai” thắt ngặt, xấu xí và đầy thách thức.
Tôi đứng trên ban công tầng hai nhìn xuống, lòng đầy ái ngại. Nhưng chồng tôi – Tùng – lại nhìn sự việc ấy bằng một con mắt hoàn toàn khác.
Chiều hôm đó, Tùng đi làm về. Anh dừng xe trước cổng, nheo mắt nhìn sang công trình ngạo nghễ của nhà bà Lụa, rồi lại nhìn khoảng sân trước nhà mình. Trong mắt anh không có sự bất bình của một công dân gương mẫu, mà lóe lên tia nhìn của sự toan tính đầy tham vọng.
“Em thấy chưa?” Tùng bước vào nhà, quăng chiếc cặp da lên ghế sofa, giọng oang oang đầy hưng phấn. “Bà Lụa làm được thì mình cũng làm được.”
Tôi đang dọn cơm, nghe vậy thì khựng lại, linh cảm có điều chẳng lành: “Anh nói cái gì cơ?”
Tùng kéo ghế ngồi xuống, tay chỉ trỏ ra phía cửa: “Cái tường nhà mình. Đập đi. Đẩy ra thêm 2 mét nữa, không cần 3 mét như bả đâu, 2 mét thôi là đủ để được hai cái xe máy với cơi nới thêm cái mái che cho con SH của anh rồi.”
Tôi đặt bát canh xuống bàn một cái “cạch” hơi mạnh tay, giọng nghiêm lại: “Anh điên à? Nhà bà ấy sai rành rành ra đó, cả xóm đang xì xào kiện cáo, anh không thấy sao mà còn định đâm đầu vào?”
Tùng xua tay, vẻ mặt đầy sự trịch thượng của một người đàn ông tự cho mình là trụ cột, là kẻ nắm quyền sinh sát trong gia đình: “Ôi dào, đàn bà thì biết cái gì! Em cứ hay lo bò trắng răng. Cả cái hẻm này ai nói gì đâu? Người ta xây xong, trát vữa xong xuôi rồi kia kìa. Mình không làm nhanh, mai mốt nhà khác nó lấn ra, mình thụt vào trong thì thành cái hầm à? Đất tấc vàng, ngu gì mà không lấy.”
“Anh đừng có mà tham bát bỏ mâm,” tôi cố gắng kiềm chế sự bực bội, ngồi xuống đối diện anh, dùng lý lẽ để phân tích. “Thứ nhất, lấn chiếm lòng lề đường là vi phạm pháp luật. Thứ hai, cái hẻm đang thông thoáng, giờ thắt lại như thế, lỡ có hỏa hoạn hay xe cấp cứu cần vào thì sao? Mình sống phải để đức cho con chứ anh.”
Nhưng mọi lời nói của tôi dường như chỉ như nước đổ lá khoai. Tùng đập bàn, mặt đỏ gay: “Đã bảo đàn bà đừng có xen vào chuyện của đàn ông! Tôi quyết là tôi làm. Em đừng có mà dạy đời. Tôi sống ở cái đất này bao năm, tôi lạ gì cái luật lệ ở đây. Mạnh vì gạo, bạo vì tiền, cứ xây lên rồi tính sau.”
Nói là làm, ngay sáng hôm sau, anh gọi điện cho đội thợ hồ quen, đặt cọc tiền vật liệu, hẹn cuối tuần sẽ bắt đầu phá dỡ tường rào cũ để “khởi nghĩa”. Anh hí hửng vẽ vẽ đo đo, mường tượng ra cái sân rộng rãi, nơi anh có thể nghênh ngang đậu xe mà không sợ mưa nắng, mặc kệ cái nhìn ái ngại của tôi và sự im lặng đáng sợ của những người hàng xóm khác.
Tôi can ngăn không được, trong lòng như có lửa đốt. Tôi giận anh thì ít, mà lo sợ thì nhiều. Cái cảm giác bất an cứ lởn vởn trong đầu tôi như mây đen trước cơn giông bão.
Và rồi, định mệnh đã trả lời cho sự ngoan cố của Tùng, nhưng theo một cách tàn khốc hơn tôi tưởng tượng rất nhiều. Đúng một tuần sau, khi những viên gạch đầu tiên còn chưa kịp tập kết, tai họa ập đến.
Đó là một buổi trưa thứ Bảy oi ả, cái nắng tháng Năm như đổ lửa xuống mặt đường nhựa bốc hơi hầm hập.
Tùng đang lúi húi ngoài hẻm với thước dây và bình sơn xịt, đánh dấu mốc giới dự kiến để ngày mai thợ đến đào móng. Anh say sưa với giấc mơ “mở rộng lãnh thổ” của mình đến mức quên cả xung quanh.
Vị trí anh đứng nằm ngay đoạn giáp ranh giữa nhà tôi và bức tường mới xây lấn ra của nhà bà Lụa. Do bà Lụa lấn ra quá nhiều (3 mét), nó tạo thành một góc khuất cực kỳ nguy hiểm, một điểm mù chết người mà bất cứ ai đi từ đầu hẻm vào cũng không thể quan sát được phía sau bức tường đó.
Đúng lúc ấy, một chiếc xe bán tải chở hàng đi vào hẻm.
Con hẻm vốn đã nhỏ, nay bị bức tường nhà bà Lụa “ngoạm” mất một nửa, khiến lối đi trở nên chật hẹp đến mức ngạt thở. Tài xế chiếc bán tải buộc phải đánh lái sát sạt vào lề bên này để tránh bức tường nhô ra của bà Lụa. Anh ta tập trung cao độ vào việc canh sao cho gương chiếu hậu không quệt vào tường, và hoàn toàn không thể nhìn thấy Tùng đang ngồi xổm đo đạc ngay sau góc khuất của cái “nút cổ chai” đó.
RẦM!
Một tiếng động khô khốc vang lên, xé toạc không gian buổi trưa yên tĩnh. Kèm theo đó là tiếng phanh xe cháy mặt đường kít… kít… nghe rợn người.
Tôi đang ở trong bếp, nghe tiếng động lạ liền thót tim, vứt vội mớ rau đang nhặt dở, lao ra ngoài.
Cảnh tượng trước mắt khiến chân tôi như nhũn ra. Tùng nằm sóng soài dưới đất, ngay cạnh bồn cây vỡ nát. Mặt anh trắng bệch, không còn một giọt máu, đôi mắt trợn ngược lên vì đau đớn, miệng há ra nhưng không thốt nên lời, chỉ có những tiếng rên hừ… hừ… đầy đau đớn thoát ra từ cổ họng.
Chiếc xe bán tải đã dừng lại, tài xế – một người đàn ông trung niên – mặt cắt không còn giọt máu, run rẩy mở cửa nhảy xuống.
“Anh ơi! Anh có sao không? Trời ơi, tôi không thấy anh! Tôi thề là tôi không thấy anh!” Người tài xế lắp bắp, tay chân luống cuống định đỡ Tùng dậy.
“Đừng! Đừng đụng vào!” Tùng hét lên một tiếng thất thanh, nước mắt trào ra. “Gãy… gãy lưng tôi rồi…”
Cả xóm nháo nhác chạy ra. Xe cấp cứu được gọi đến ngay lập tức. Trong cái hỗn loạn ấy, tôi chỉ biết nắm chặt tay chồng, lòng đau như cắt nhưng cũng trào lên một nỗi giận hờn chua xót.
Kết quả chụp chiếu tại bệnh viện cho thấy Tùng may mắn không gãy xương sống, nhưng cú va chạm mạnh khi ngã đập lưng xuống cạnh bồn cây bê tông đã chèn ép nặng nề lên dây thần kinh tọa và gây tổn thương mô mềm nghiêm trọng. Bác sĩ chỉ định anh phải nằm bất động tuyệt đối trên giường ít nhất 10 ngày, mọi sinh hoạt đều phải có người phục vụ, chỉ cần nhúc nhích nhẹ là cơn đau sẽ chạy dọc từ thắt lưng xuống tận gót chân như có luồng điện giật.
Tùng nằm liệt trên giường, khuôn mặt hốc hác đi trông thấy chỉ sau vài ngày. Căn nhà vốn rộn rã tiếng cười nói của anh, giờ im lìm, sặc mùi dầu gió và thuốc tây. Cái tôi của người đàn ông trụ cột giờ đây thu lại bé xíu, phụ thuộc hoàn toàn vào vợ.
Ngày thứ ba Tùng nằm viện về, bà Lụa sang thăm.
Bà hàng xóm “quyền lực” mọi ngày, người đã khơi mào cho cuộc đua lấn chiếm này, hôm nay trông tiều tụy và lo lắng lạ thường. Bà đặt giỏ cam sành xuống bàn, ngồi nép vào mép ghế, thở dài thườn thượt nhìn Tùng đang nằm nhăn nhó trên giường.
“Chú Tùng… có đỡ chút nào không?” Bà hỏi, giọng lí nhí.
Tùng gượng cười méo xệch: “Cũng… cũng đỡ chị ạ. Xui quá, đang yên đang lành…”
Bà Lụa bỗng rùng mình, nhìn quanh như sợ ai nghe thấy rồi ghé sát vào tai vợ chồng tôi, nói một câu khiến sống lưng tôi lạnh toát:
“Không phải xui đâu chú ơi… Tôi nói thật, cái số tôi cũng đang ngồi trên đống lửa đây. Từ hôm xây cái tường này ra, xe cộ qua lại quẹt vào ầm ầm, ngày nào cũng cãi nhau. Mà chuyện đó chưa xong, hôm qua tôi mới nhận được trát của phường…”
Tôi và Tùng đồng thanh: “Sao cơ?”
Bà Lụa mặt méo xệch, giọng run run: “Có đơn kiện tập thể của mấy hộ phía trong. Quận họ cử đoàn thanh tra xuống đo đạc rồi. Họ bảo tôi lấn chiếm đất công, xây dựng trái phép nghiêm trọng, làm thay đổi kết cấu thoát hiểm của khu dân cư. Họ… họ bắt tôi phải tháo dỡ toàn bộ phần lấn ra trong vòng 3 ngày, còn bị phạt hành chính 40 triệu đồng. Nếu không tự tháo dỡ, họ sẽ đưa máy xúc xuống cưỡng chế, lúc đó chi phí còn đội lên gấp mấy lần.”
Nói đến đây, bà Lụa bật khóc tu tu: “Tôi tham cái gì không biết, bỏ ra gần trăm triệu xây cái tường với cái cổng, giờ mất trắng, lại còn bị phạt, bị hàng xóm chửi rủa. Tôi… tôi sắp toang thật rồi cô chú ơi.”
Tùng nằm trên giường, mắt mở to hết cỡ, trân trân nhìn lên trần nhà. Những giọt mồ hôi lạnh lấm tấm trên trán anh không phải vì đau, mà vì sợ.
Lúc này, mọi thứ mới vỡ lẽ ra trong đầu anh như một bức tranh ghép hình hoàn chỉnh.
Tại sao anh bị tai nạn?
Không phải do số phận.
Không phải do tài xế ẩu.
Mà là do bà Lụa lấn đường.
Bức tường của bà ấy đã tạo ra cái “nút thắt cổ chai”, ép chiếc xe bán tải phải đi sát vào lề nhà tôi, đồng thời tạo ra điểm mù chết người khiến tài xế không thể nhìn thấy anh.
Và quan trọng hơn, nếu hôm đó anh không gặp nạn, nếu anh vẫn cố chấp thực hiện kế hoạch “đàn ông làm đại sự” của mình, thì giờ này, người nhận cái trát phạt và lệnh cưỡng chế tháo dỡ kia không chỉ có bà Lụa, mà còn là anh.
Anh sẽ mất tiền vật liệu, tiền công thợ, tiền xây dựng, rồi lại mất thêm tiền phạt, tiền phá dỡ. Tổng thiệt hại có thể lên đến 50, 70 triệu đồng – số tiền mà vợ chồng tôi phải chắt chiu cả năm trời mới có được.
Bà Lụa ra về, để lại một khoảng lặng chết chóc trong căn phòng.
Tùng nằm im, không dám nhìn vào mắt tôi. Phải mất một lúc lâu, anh mới thều thào, giọng khàn đặc đi vì xúc động:
“Em à…”
Tôi đang gọt táo, dừng tay lại: “Gì anh?”
“Nếu hôm đó em không cãi anh… à không, nếu hôm đó anh không bị cái xe nó tông… thì chắc giờ nhà mình cũng ‘đi’ theo nhà bà Lụa rồi nhỉ?”
Tôi nhìn chồng, vừa thương, vừa giận, lại vừa buồn cười. Tôi đặt miếng táo vào tay anh, nhẹ nhàng nói: “Thế em mới bảo, lộc trời cho thì hưởng, chứ lộc đi cướp của thiên hạ, của cộng đồng thì sớm muộn gì cũng phải trả lại, có khi còn trả cả lãi lẫn gốc bằng máu đấy.”
Tùng cúi gầm mặt, lí nhí: “Anh xin lỗi. Tại anh tham. Tại anh cứ sĩ diện hão với thiên hạ. Anh cứ nghĩ đàn bà…” Anh ngập ngừng rồi nuốt trọn câu nói quen thuộc vào trong, thay bằng một câu khác: “…anh cứ nghĩ anh tính thế là hay.”
Nhưng câu chuyện chưa dừng lại ở đó. Sự thật về tai nạn của Tùng còn được sáng tỏ một cách rõ ràng hơn vào chiều hôm sau.
Người tài xế xe bán tải quay lại thăm Tùng. Anh ta mang theo một hộp sữa và phong bì tiền, vẻ mặt vẫn chưa hết áy náy. Anh ta là một người đàn ông chất phác, lái xe giao hàng lâu năm.
Ngồi bên giường bệnh, anh ta trần tình, giọng đầy uất ức xen lẫn hối lỗi:
“Thực sự xin lỗi anh trai. Tôi lái xe qua con hẻm này mười mấy năm rồi, nhắm mắt tôi cũng lái được. Chỗ khúc cua nhà anh chị trước giờ rộng rãi, thoáng tầm nhìn lắm. Hôm đó tôi cứ đinh ninh là đường vẫn thế, tôi đánh lái theo thói quen. Ai ngờ…”
Anh ta chỉ tay ra phía cửa sổ, hướng về phía bức tường nhà bà Lụa: “Tự nhiên lù lù ra cái bức tường thụt ra đến cả mét rưỡi, hai mét. Lúc tôi nhìn thấy thì giật mình đánh lái gấp vào trong để tránh, thì cái góc tường nó che mất anh. Mắt tôi cứ tưởng đường thẳng, hóa ra nó thành đường gấp khúc. Tôi thắng không kịp… Thật sự là cái bẫy người chứ không phải cái tường.”
Tùng nghe đến đâu, mặt tái đi đến đó.
Hóa ra, nguyên nhân khiến anh nằm liệt giường ở đây, đau đớn đến mức không dám thở mạnh, không phải là sự xui rủi ngẫu nhiên. Đó là hệ quả trực tiếp của việc lấn chiếm lòng đường, của sự ích kỷ muốn biến của công thành của riêng.
Bà Lụa tham lam, bà ấy hại người đi đường, và gián tiếp hại luôn cả người hàng xóm đang có ý định “học theo” cái thói xấu ấy là Tùng.
Tùng nhìn người tài xế, rồi nhìn tôi. Trong ánh mắt anh, tôi thấy sự ân hận sâu sắc. Không chỉ ân hận vì đã định làm sai, mà còn ân hận vì thái độ coi thường vợ, coi thường pháp luật.
“Thôi anh đừng áy náy,” Tùng gượng dậy, xua tay từ chối cái phong bì của người tài xế. “Lỗi không phải hoàn toàn do anh. Là do… cái lòng tham của con người ở cái xóm này nó chắn lối đi của anh thôi.”
Người tài xế ngơ ngác không hiểu ý sâu xa, nhưng tôi thì hiểu. Tôi nắm lấy tay chồng, cảm nhận được bàn tay anh run lên nhè nhẹ.
Mười ngày sau, Tùng bắt đầu tập đi lại được, dù vẫn còn khập khiễng.
Điều đầu tiên anh làm khi bước ra khỏi cổng không phải là nhìn cái xe máy hay cái sân, mà là đứng nhìn đội thợ đang hì hục phá dỡ bức tường nhà bà Lụa.
Tiếng búa tạ nện vào tường chát chúa, bụi bay mù mịt. Những viên gạch từng được xây lên với bao toan tính, tham lam giờ đổ vụn xuống như những đống xà bần vô giá trị. Bà Lụa đứng đó, mặt méo xệch, tiếc của đứt ruột nhưng không dám ho he nửa lời trước mặt mấy anh cán bộ đô thị.
Tùng quay sang tôi, thở phào nhẹ nhõm như trút được gánh nặng ngàn cân:
“Em ạ, ba mét đất kia… suýt nữa thì đổi bằng cái lưng của anh và mấy chục triệu tiền ngu.”
Tôi cười, vỗ nhẹ vào vai anh: “Thế giờ anh còn muốn ‘đàn ông làm đại sự’, không cần nghe đàn bà nữa không?”
Tùng cười khổ, lắc đầu quầy quậy: “Thôi, xin kiếu. Từ giờ nhà cửa, đất cát, tiền nong… vợ quyết hết. Anh chỉ xin một chỗ… để kê cao gối ngủ ngon là được rồi.”
Con hẻm Tổ 12 sau khi bà Lụa tháo dỡ lại trở về vẻ thoáng đãng vốn có. Không khí trong lành hơn, và quan trọng nhất, cái “điểm mù” chết người kia đã biến mất.
Gia đình tôi không có thêm 2 mét sân để xe, chiếc SH của chồng vẫn phải chịu khó dắt vào nhà mỗi tối. Nhưng đổi lại, chúng tôi giữ được sự bình an, giữ được lương tâm trong sạch, và quan trọng hơn cả, chồng tôi đã học được một bài học đắt giá về sự tôn trọng – tôn trọng pháp luật, tôn trọng cộng đồng, và tôn trọng chính người vợ của mình.
Đôi khi, mất đi một cơ hội để tham lam, chính là lúc ta nhận được một cơ hội để sống tử tế. Và cái giá của bài học ấy, may mắn thay, chỉ là một tuần nằm liệt giường chứ không phải là cả cuộc đời.
