Tôi vẫn còn nhớ như in cái ngày anh trai tôi trút hơi thở cuối cùng, căn nhà nhỏ của gia đình tôi chìm trong không khí tang thương. Bao năm nay anh là trụ cột, là người gánh vác mọi khó khăn cho cả nhà. Khi anh đổ bệnh, mọi thứ sụp đổ nhanh chóng như một tảng đá nặng đè xuống cuộc sống vốn đã chẳng dư dả gì của bố mẹ tôi.
Những tháng ngày đưa anh đi viện, tiền bạc đội nón ra đi từng ngày. Bố mẹ tôi gom góp hết mọi thứ, rồi đến lượt tôi phải vay mượn bạn bè. Nhưng điều khiến tôi cảm thấy đau lòng nhất không phải tiền bạc, mà là hình ảnh chị dâu – một người phụ nữ nhỏ bé – gần như kiệt quệ vì chăm anh. Ngày nào chị cũng túc trực trong phòng bệnh. Nhiều hôm tôi khuyên chị về nhà nghỉ ngơi, chị chỉ lắc đầu, mắt đỏ hoe:
— Anh em bệnh thế này, chị sao ngủ nổi?
Tôi từng nghĩ nếu có thể lấy tuổi thọ của mình đổi cho anh trai, chắc chị dâu tôi cũng sẵn sàng làm điều đó. Chị không nói lời yêu thương sướt mướt, nhưng chị thương anh tôi bằng cách hy sinh âm thầm mà bất cứ ai nhìn vào cũng phải trân trọng.
Vậy nên khi anh mất, chị dâu gần như sụp đổ. Nhưng chị không bỏ mẹ tôi mà dọn sang ở luôn, chăm mẹ như chăm mẹ ruột. Mẹ tôi cũng thương chị, coi chị như con gái thật sự.
Khổ nỗi, cuộc đời không bao giờ bình yên lâu.
1. Tin dữ mẹ báo và sự thất vọng ập đến
Hôm ấy tôi đang làm việc thì nhận được cuộc gọi của mẹ. Giọng mẹ nghẹn lại:
— Con ơi… đời nào chồng mới mất chưa đầy ba tháng mà vợ đã đi bước nữa như chị dâu con…
Tôi sững sờ.
“Không thể nào!” – câu ấy bật ra khỏi miệng tôi ngay lập tức. Chị dâu nào có phải người ham vật chất hay thay lòng đổi dạ? Suốt mấy tháng qua chị ở với mẹ tôi, sống cảnh goá bụa lặng lẽ, thậm chí không buồn ăn nổi một bữa cơm. Tôi quá hiểu chị để tin rằng chị sẽ làm điều gì tệ như vậy.
Nhưng mẹ tôi nói tiếp, giọng mệt mỏi:
— Họ hàng bên nội vừa báo… bảo là chị ấy đã làm lễ cưới đơn giản ở quê người ta rồi.
Tôi nghe xong mà tim như bị ai bóp nghẹt.
Tôi không tin. Nhưng mẹ tôi thì đang đau. Mẹ thương con trai, thương cả con dâu, nên nỗi thất vọng càng lớn.
Tôi chỉ ậm ừ cho mẹ yên lòng rồi cúp máy. Nhưng cảm giác trong lòng tôi thì như lửa đốt.
Tôi từng thương chị dâu biết bao nhiêu, giờ lại cảm thấy lòng mình rạn ra bấy nhiêu. Anh trai tôi còn chưa kịp xanh mộ, chị đã đi lấy chồng khác? Chị từng đứng trước bàn thờ anh khóc nấc, vậy mà ba tháng sau đã gả mình đi nơi khác?
Tôi giận. Giận đến mức chỉ muốn gặp chị để hỏi cho ra lẽ.
2. Tôi đến nơi chị làm việc – và cuộc đối đầu tệ hại
Ngày hôm sau, tôi quyết định đến thẳng chỗ chị dâu làm. Chị làm kế toán cho một xưởng nhỏ. Khi tôi bước vào, mọi người đang trò chuyện vui vẻ. Chị ngẩng đầu lên, thấy tôi thì mỉm cười:
— Em đến đây… có chuyện gì không?
Tôi đứng trước mặt chị, không kìm được cảm xúc:
— Chị còn hỏi à? Mộ chồng chưa xanh cỏ mà chị đã đi lấy chồng khác! Chị đối xử với anh em như thế à?
Không khí trong phòng làm việc đột ngột im bặt. Mọi ánh mắt đều đổ dồn về phía chị dâu tôi. Chị tái mặt. Dưới ánh nhìn của đồng nghiệp, chị chỉ biết đưa tay che mặt, mắt đỏ hoe.
— Em… ra ngoài nói chuyện với chị… – chị nức nở.
Tôi đi theo chị ra phía sau. Vừa đến nơi, chị đã bật khóc như mưa, giọng run rẩy:
— Em… sao em lại nói trước mặt mọi người như vậy…
Tôi nghiến răng:
— Vì chị làm gì cũng phải có lý do chứ! Chị nợ gia đình tôi một lời giải thích. Anh tôi mới mất chưa được bao lâu!
Chị lau nước mắt, ngồi bệt xuống ghế như không còn sức đứng nữa. Rồi chị mở lời – giọng nghẹn như bị ai bóp chặt cổ.
Và những gì chị nói sau đó khiến tôi chết đứng.
3. Sự thật tàn nhẫn: món nợ không ai biết và sự hy sinh thầm lặng của chị dâu
Chị dâu kể:
— Mấy năm trước… anh Luân có vay một khoản nợ hơn 300 triệu. Anh định làm ăn, nhưng không dám nói cho em hay mẹ biết. Khi việc đổ bể, anh còn chưa kịp xoay thì lại phát bệnh… Lúc chạy chữa cho anh, em gom hết tiền bạc, bán cả vàng cưới… rồi mang cả sổ đỏ của bố mẹ đi cầm để đóng viện phí.
Tôi bàng hoàng.
— Sao chị không nói với chúng tôi…?
Chị gượng cười đau xót:
— Em tưởng chị không muốn nói sao? Anh Luân cấm. Ảnh bảo: “Ba má già rồi, em khó khăn rồi… đừng để ai lo thêm”. Chị nghe theo anh, hy vọng anh khỏi bệnh thì sẽ cùng nhau trả nợ. Nhưng… anh mất rồi. Còn nợ thì vẫn đó.
Tôi cảm giác như mình bị ai đó tạt thẳng gáo nước lạnh vào mặt. Nỗi tức giận trong lòng tôi bỗng biến thành một thứ gì đó rất khác – rất nhói.
Chị nghẹn ngào kể tiếp:
— Khi anh mất, chủ nợ đến liên tục. Có lần họ đến cửa chửi bới. Chị sợ mẹ em đau lòng nên giấu nhẹm hết, nói dối là bạn anh đến thăm. Nhưng thật ra… họ dọa sẽ lấy nhà.
Chị nhìn tôi, mắt đỏ ngầu, giọng nghẹn như xé:
— Em nghĩ chị muốn lấy chồng khác sao? Người ta… họ hứa cho chị 200 triệu tiền “của hồi môn” nếu chị chịu làm vợ một ông già goá vợ. Chị không thương người ta, nhưng chị muốn chuộc lại sổ đỏ, muốn nhà mình không mất, muốn mẹ già của em không phải dọn ra đường…
Tôi như bị đánh vào tim.
Từng câu, từng chữ của chị khiến tôi nghẹn thở.
— Chị đã định bỏ trốn… nhưng chị không nỡ nhìn cảnh mẹ già sống cảnh ở thuê. Chị… chị chỉ còn cách đó thôi…
Chị dâu tôi – người mà tôi từng nghĩ đã phản bội anh trai – thật ra đang gồng gánh tất cả.
Tôi không còn giận nữa. Chỉ thấy thương đến đau thắt.
4. Tôi biết chị đã hy sinh điều gì
Khi chị bình tĩnh hơn, tôi hỏi:
— Chị lấy người ta… người đó bao nhiêu tuổi?
Chị dâu cúi mặt:
— Gần 70.
Tôi chết lặng.
Chị mới 33 tuổi.
Tuổi đẹp nhất đời người phụ nữ.
Vậy mà… chị chấp nhận làm vợ một người đàn ông gấp đôi tuổi bố mình – chỉ vì muốn giữ lại căn nhà cho mẹ tôi?
Tôi cố nuốt xuống nghẹn ngào. Sự hy sinh của chị vượt xa những gì tôi từng tưởng tượng. Chị dâu tôi – người mà nhiều người ngoài nhìn vào cho rằng “tham tiền, quên chồng” – thật ra đang đánh đổi cả thanh xuân.
Tôi hỏi:
— Chị… có hạnh phúc không?
Chị bật khóc:
— Hạnh phúc gì nổi, em? Nhưng chị phải sống. Phải trả nợ. Phải giữ danh dự cho anh em.
Tôi nhìn người phụ nữ trước mặt – gầy gò, kiệt quệ, đôi mắt hằn sâu vì mất ngủ, mái tóc bơ phờ.
Tôi tự thấy mình thật tệ. Tệ vì đã không hiểu. Tệ vì đã nói ra những lời làm chị đau.
Tệ vì chính tôi, chính gia đình tôi, đã khiến chị phải gánh nợ thay anh trai tôi…
5. Khoảnh khắc tôi dúi 50 triệu vào tay chị và quyết định của tôi
Tôi lặng im hồi lâu rồi mở túi, rút ra 50 triệu – số tiền tôi dành dụm suốt hơn một năm.
Tôi đặt vào tay chị:
— Chị cầm lấy. Em biết không nhiều, nhưng cũng giúp được phần nào. Em không muốn chị phải sống như thế chỉ vì món nợ của anh trai em.
Chị giật mình, lắc đầu lia lịa:
— Không! Chị không nhận! Đây là chuyện chị đã quyết rồi. Chị không muốn làm phiền em thêm nữa.
Nhưng tôi nắm chặt tay chị, kiên quyết:
— Em xin chị. Em không thể nhìn chị hủy hoại cuộc đời mình vì nợ của anh trai.
Cuối cùng, chị lặng lẽ nhận, nước mắt rơi lên tay tôi.
Khoảnh khắc ấy, tôi hiểu rằng dù chị dâu không còn là vợ của anh trai tôi nữa, nhưng chị mãi mãi là người thân của tôi.
6. Hậu cuộc gặp ấy – và câu hỏi đau lòng: Tôi phải làm sao đây?
Sau khi rời xưởng, tôi đứng trước cổng thật lâu. Tâm trạng rối như tơ vò. Tôi vừa thương chị, vừa thương mẹ, vừa thương anh trai đã khuất. Tôi không biết phải làm gì tiếp theo.
Có nên nói sự thật cho mẹ biết không?
Mẹ tôi tuổi đã cao. Nếu biết chị dâu lấy chồng già vì trả nợ của anh trai, chắc mẹ sẽ không chịu nổi. Mẹ sẽ đau, sẽ tự trách bản thân làm khổ con dâu.
Hay tôi nên giấu đi?
Nhưng nếu giấu, người ta lại nghĩ chị dâu ham tiền, phản bội chồng, là người phụ nữ không ra gì. Như vậy thì quá oan cho chị.
Tôi trở về nhà, ngồi nhìn bàn thờ anh trai. Bức ảnh anh vẫn cười hiền như ngày nào. Tôi nói khẽ:
— Anh à… anh làm khổ chị quá rồi.
Mọi chuyện rối bời.
Tôi sợ mẹ buồn.
Sợ chị dâu tiếp tục hy sinh quá nhiều.
Sợ bản thân không đủ khả năng giúp đỡ.
Giờ tôi đứng giữa ba sự thật:
Một là bảo vệ mẹ.
Hai là bảo vệ danh dự chị dâu.
Ba là trung thành với anh trai.
Nhưng tôi chỉ có thể chọn hai trong ba điều ấy.
7. Hồi kết mở – câu trả lời nằm ở trái tim người kể chuyện
Tối hôm ấy, tôi nhắn cho chị dâu một tin:
“Chị ơi, em sẽ giúp chị trả phần còn lại. Em không muốn chị phải đánh đổi cuộc đời mình. Chúng ta sẽ tìm cách khác. Anh trai em cũng không muốn chị sống khổ như vậy đâu…”
Chị không trả lời ngay. Mãi đến gần nửa đêm, chị nhắn lại:
“Cảm ơn em… nhưng cuộc đời chị đã rẽ sang đường khác rồi. Chị không hối hận. Miễn sao mẹ em vẫn có nhà mà ở… chị làm gì cũng đáng.”
Tôi ôm điện thoại, nước mắt không ngừng rơi.
Chị dâu – người phụ nữ nhỏ bé ấy – đã làm điều mà nhiều người không dám làm: đánh đổi thanh xuân để bảo vệ gia đình tôi.
Để giữ lại căn nhà cho mẹ tôi.
Để trả món nợ mà anh trai tôi để lại.
Để không ai phải sống cảnh nợ nần đeo đẳng.
Tôi muốn kéo chị lại.
Nhưng liệu tôi có đủ sức không?
Câu hỏi cuối cùng vẫn ám ảnh tôi:
Giờ tôi phải làm sao đây?
Im lặng để mọi nỗi oan của chị dâu chìm vào bóng tối?
Hay nói ra sự thật để chị được minh oan, dù điều đó sẽ khiến mẹ tôi đau lòng thêm một lần nữa?
Tôi biết, dù chọn gì, cũng sẽ không hoàn hảo.
Nhưng ít nhất, từ hôm nay, tôi hiểu một điều:
Không phải người tái giá nhanh là người phụ nữ bạc tình.
Có người… phải hy sinh cả đời mình cho những điều mà người khác chẳng thể hiểu nổi.
