Tôi đứng bên đường loay hoay, thì một cô gái gầy nhỏ mặc áo mưa mỏng chạy tới, ra hiệu hỏi tôi có cần giúp không.

Nhà mẹ vợ tôi có bốn cô con gái. Ba cô em đều hoạt bát, nhanh nhẹn, mỗi đứa một vẻ. Riêng chị Hai – vợ tôi – câm điếc từ nhỏ. Nhiều người thương, nhưng không ai muốn lấy, bảo “lấy về rồi cực thân”, “nó không nói được, sau này sao dạy con”, “lỡ bệnh tật thêm thì sao”.

Mẹ vợ buồn nhất chuyện đó. Tôi từng thấy bà ngồi trước hiên, mắt dõi ra đường mỗi khi nghe có ai sang dạm hỏi ba cô em, xong quay vào lau mắt vì nghĩ đến đứa con gái câm lặng lẽ trong bếp.

Còn tôi…
Tôi cưới chị Hai.

Nhưng không phải vì… yêu.

1. Một lời hứa không biết mở đầu từ đâu

Tôi gặp chị Hai trong một chiều mưa dầm trên đường về quê. Khi ấy tôi mới từ công trình về, người ướt nhẹp, xe chết máy. Tôi đứng bên đường loay hoay, thì một cô gái gầy nhỏ mặc áo mưa mỏng chạy tới, ra hiệu hỏi tôi có cần giúp không. Cô chỉ tay vào nhà bên đường. Tôi né được mấy câu xã giao, nhưng khi định cảm ơn thì mới nhận ra: cô không nghe được.

Đó là chị Hai.

Chị dắt tôi vào mái hiên nhà mẹ chị trú mưa. Mẹ chị – bà cụ dáng khòm nhưng nhanh nhẹn – lấy khăn lau cho tôi, đun nước gừng nóng đưa uống. Chị Hai đứng sau cột, nép người lại, như sợ làm phiền.

Sau hôm đó, tôi vẫn qua lại. Nhà chị gần chỗ tôi làm. Bà cụ cứ coi tôi như con. Tôi quen dần với dáng người nhỏ nhắn, ánh mắt rụt rè của chị Hai. Cảm giác thương nhiều hơn là thích.

Một ngày, mẹ chị gọi tôi ra sau vườn. Bà nói rất nhẹ:

– Con ạ, mẹ chỉ mong trước khi mẹ nhắm mắt, con Hai có người chăm… Nó tội lắm. Nếu con không chê…

Tôi giật mình. Tôi đâu nghĩ xa như vậy. Nhưng nhìn dáng bà run run, nhìn ánh mắt biết ơn của chị Hai, nhìn cái cách chị nấu ăn, vá áo, lặng lẽ làm việc nhà… lòng tôi mềm lại.

Tôi không yêu.
Nhưng tôi thương.
Và tôi nghĩ… lấy người hiền thì không thể khổ.

Nên tôi gật đầu.

2. Đám cưới nửa vui nửa buồn

Ngày cưới, ai cũng nhìn tôi bằng ánh mắt lạ lẫm: thương hại có, ngưỡng mộ có, tò mò cũng nhiều.

Chị Hai mặc áo dài hồng nhạt, gương mặt cười mà mắt rưng rưng. Chị cúi đầu nhiều đến mức tôi phải đỡ vai chị để đi cho thẳng. Mấy cô em gái ríu rít, nhưng thỉnh thoảng lại liếc nhìn tôi như muốn hỏi: “Anh rể có hối hận không?”

Mẹ vợ cứ đứng nhìn chị Hai mãi. Mỗi lần chị cúi chào họ hàng, bà quay đi lau mắt.

Trong buổi tiệc, vài người bạn tôi say khướt trêu:

– Mày gan phết đấy.
– Lấy người câm điếc, mai mốt có chuyện không cãi nhau được đâu nha.
– Hay mày thương hại quá mà rước về?

Tôi cười cho qua. Nhưng trong lòng nổi nhiều suy nghĩ không tên.

Đêm cưới, khi đưa vợ về phòng, tôi mới thấy rõ chị run cỡ nào. Chị đứng trước tấm rèm cửa, tay nắm chặt vào nhau, chân như dính xuống sàn. Mỗi lần tôi bước lại gần, chị lại lùi một bước.

Nhưng vẫn cố cười.

Cười mà môi tím tái.

Lần đầu tiên tôi thấy rõ: chị sợ tôi.

3. Đêm tân hôn – và điều khiến tôi nghẹn lại
Phòng tân hôn trang trí đơn giản. Chỉ có đèn vàng ấm, bàn trang điểm nhỏ, mấy bông hoa giấy.

Tôi chưa kịp mở lời thì chị đã cúi xuống, đưa tôi một cuốn sổ cũ. Bìa sổ bằng vải, sờn mép, chắc được chị giữ lâu lắm rồi. Chị ra hiệu bảo tôi đọc.

Tôi ngồi xuống giường, mở trang đầu tiên.

Nét chữ nhỏ, đều nhưng run rẩy. Từng dòng như chứa cả đời chị:

“Em không nói được.
Em cũng không nghe được hết.
Nhưng em vẫn luôn nghe được tiếng người ta cười nhạo sau lưng mình.”

Tôi sững người.

Trang tiếp theo:

“Em biết anh lấy em là vì thương mẹ em.
Em cũng biết anh không yêu em.
Nhưng… em cảm ơn anh đã cho em một mái nhà.”

Tim tôi nhói lên.
Tôi chưa bao giờ nghĩ chị hiểu nhiều như vậy.

Càng đọc, tôi càng thấy cổ họng nghẹn lại:

“Em sẽ cố gắng để không trở thành gánh nặng.
Anh muốn ăn gì, em sẽ học nấu.
Anh muốn đi đâu, em sẽ đi sau anh.
Anh không cần phải thương em nhiều…
Chỉ cần… đừng ghét em.”

Tôi ngẩng lên.

Chị Hai đứng đó, tay siết mép váy, mắt đỏ hoe. Dưới ánh đèn, tôi thấy vai chị run từng nhịp nhỏ. Chị mím môi, cố nén nước mắt, rồi đưa tay lên, chậm rãi ký hiệu:

“Em xin lỗi… vì em không hoàn hảo.”

Khoảnh khắc ấy, tôi như bị ai bóp chặt tim.

Tôi không thương hại nữa.
Tôi thấy… mình tệ. Rất tệ.
Tại sao tôi cưới một người mà không hiểu nỗi cô ấy?
Tại sao tôi chưa từng tự hỏi chị sống trong bao nhiêu tổn thương?

Tôi đứng dậy, bước lại gần. Chị hơi lùi, nhưng tôi nhẹ nhàng nắm tay chị.

– Em không cần xin lỗi.
Tôi nói chậm, rõ từng chữ, để chị đọc môi.

Chị ngước mắt nhìn tôi. Trong mắt chị không chỉ là sợ hãi. Là hy vọng. Là mong manh. Là thứ cảm giác mà chỉ cần tôi buông tay, nó sẽ vỡ tan.

Tôi nói tiếp:

– Anh… không phải lấy em vì thương hại. Anh chỉ… chưa biết cách yêu thôi.

Nước mắt chị lăn xuống.

Rồi bất ngờ…
Chị nhẹ nhàng đặt tay lên môi tôi, lắc đầu, ra hiệu: “Đừng nói dối em.”

Cử chỉ ấy làm tim tôi xoắn lại.

Không phải vì chị không tin tôi.
Mà vì chị tin rằng mình không xứng để ai đó yêu.

Tôi ôm chị vào lòng.
Lần đầu tiên trong đời, chị run như một chú chim nhỏ.

Tôi chưa bao giờ thấy ai yếu đuối đến vậy.
Và cũng chưa bao giờ thấy ai cần được yêu đến vậy.

4. Những ngày sau đó – và sự thật khiến tôi càng thương chị hơn
Từ đêm đó, tôi bắt đầu để ý mọi điều nhỏ nhất về chị.

Chị dậy trước tôi, nấu bữa sáng, gấp quần áo, quét sân, tưới cây. Chị làm mọi thứ nhẹ như sương, sợ gây tiếng động vì nghĩ tôi sẽ khó chịu.

Chỉ có buổi tối, khi ngồi may vá hoặc viết nhật ký, chị mới thả lỏng. Đó là lúc tôi thấy chị đẹp nhất.

Có hôm trời mưa to, sấm đùng đoàng. Tôi mở cửa phòng thì thấy chị ngồi dưới gầm bàn, ôm đầu, run bần bật. Tôi cúi xuống, chạm vào vai thì chị bật khóc—không phải bằng tiếng, mà bằng hơi thở đứt quãng.

Tối đó, tôi đọc được trong sổ:

“Ngày nhỏ em bị nhốt trong kho khi trời mưa lớn.
Sấm sét làm em sợ.
Em gọi mãi nhưng không ai nghe.
Từ hôm đó… em mất giọng.”

Tôi chết lặng.

Hóa ra chị không phải không nói được.
Chị mất tiếng từ một chấn thương tâm lý.

Và điều đó khiến tôi càng muốn bảo vệ chị hơn.

5. Khoảnh khắc tôi thực sự… yêu chị
Một buổi chiều, khi tôi làm việc ngoài hiên, mấy người đàn ông trong xóm đến hỏi chuyện. Họ nói khá lớn, không biết chị đang tưới cây sau vườn vẫn nghe được.

– Thằng này lấy con Hai là đúng rồi. Con nhỏ đó có ai thèm cưới.
– Ờ, nó vừa câm vừa khờ, nuôi cũng cực.
– Tội nghiệp thằng Quân, trai trẻ mà lấy vợ tật…

Tôi định gạt đi như mọi lần. Nhưng vừa quay lại, tôi thấy chị Hai đứng chết lặng sau cánh cửa, tay ôm chặt chiếc rổ như sắp rơi.

Mắt chị đỏ lên.
Môi mím lại đến trắng bệch.
Chị run như bị ai đánh.

Tôi bước tới, cầm tay chị. Chị giật mình, rồi cúi gằm mặt, ra hiệu:

“Không sao… Em quen rồi…”

Câu đó như xẻ đôi tim tôi.

Tối ấy, khi chị đặt bát canh lên bàn, tôi kéo ghế, nhìn thẳng vào chị và nói thật chậm:

– Từ nay, trong nhà này, em không cần phải sợ. Không cần phải nhỏ bé. Không cần phải chịu ai miệt thị. Em là vợ anh. Là người quan trọng nhất.

Chị ngẩng lên. Ánh mắt ngỡ ngàng, rồi lại rơi nước mắt.

Tôi nắm tay chị, mỉm cười:

– Anh yêu em.

Lần này, chị không né tránh.
Chị đặt tay lên ngực tôi, rồi lên môi tôi, như muốn chắc rằng tôi không nói chơi.

Và rồi, lần đầu tiên kể từ khi cưới, chị chủ động ôm tôi.

Một cái ôm nhẹ, run rẩy, nhưng chân thật đến mức tôi muốn giữ mãi.

6. Một phép màu nhỏ
Khoảng hai tháng sau đám cưới, tôi đang rửa mặt buổi sáng thì nghe tiếng thì thầm rất nhỏ, như hơi gió lướt qua tai:

– “Anh…”

Tôi giật bắn người.
Quay lại, thấy chị đứng trước cửa phòng tắm, tay bịt miệng, mắt mở to.

Tôi bước lại gần:

– Em vừa… nói?

Chị lắc đầu liên tục, rồi gật đầu, rồi lại lắc—không biết diễn tả sao. Nước mắt chị rơi xuống má.

Tôi ôm chị, cả hai đều run.

Không phải vì giọng nói ấy rõ ràng. Nó mỏng, yếu, đứt quãng. Nhưng đó là tiếng đầu tiên của chị sau nhiều năm.

Đêm ấy, chị viết vào sổ:

“Em không dám nói thêm vì sợ anh thất vọng.
Nhưng em sẽ tập.
Em muốn nói… với anh… bằng giọng của em.”

Tôi viết thêm một dòng dưới đó:

“Anh sẽ đợi.”

7. Kết
Đến bây giờ, khi tỉnh dậy mỗi sáng và nhìn thấy chị nằm co người bên cạnh, tay đặt lên ngực tôi như sợ tôi biến mất, tôi mới hiểu:

Tôi không cứu chị.
Chị mới là người cứu tôi – khỏi sự vô tâm, khỏi những tính toán, khỏi những suy nghĩ ích kỷ mà tôi từng mang theo.

Người ta bảo tôi dại dột khi cưới chị.

Nhưng nếu được chọn lại một lần nữa…
Tôi vẫn sẽ chọn.
Và lần này, tôi sẽ cưới chị vì yêu, chứ không phải vì lời hứa.

Và đêm tân hôn ấy – đêm tôi chết lặng vì cuốn nhật ký của chị – chính là đêm đã mở ra cả một cuộc đời mới cho tôi.