Tôi Chăm Mẹ Chồng Ung Thư Suốt 10 Năm. Đến Ngày Sinh Nhật 40 Tuổi, Chồng Đặt Trước Mặt Tôi Đơn Ly Hôn
Tôi tròn bốn mươi tuổi vào một ngày mưa tháng bảy.
Mưa Sài Gòn không lớn, chỉ rả rích, đủ làm lòng người nặng trĩu. Buổi sáng hôm đó, tôi dậy sớm hơn thường lệ. Không phải vì háo hức sinh nhật, mà vì mẹ chồng tôi trở mình suốt đêm, ho nhiều, người nóng hầm hập.
Mười năm rồi.
Mười năm tôi thức dậy trước bình minh, đi ngủ sau nửa đêm. Mười năm quen với mùi thuốc bắc, thuốc tây trộn lẫn. Mười năm lau người cho một người phụ nữ vốn không sinh ra tôi, nhưng giờ đây thân thể bà đã gầy đến mức chỉ còn da bọc xương, mọi sinh hoạt đều trông cậy vào tôi.
Tôi ngồi dậy, xoa bóp nhẹ hai chân bà.
– Má đau không?
Bà mở mắt, nhìn tôi rất lâu. Ánh mắt ấy giờ không còn sắc sảo như thuở trước, nhưng vẫn có cái gì đó khiến tôi quen với việc cúi đầu.
– Hôm nay sinh nhật con hả? – bà hỏi khẽ.
Tôi hơi giật mình.
– Dạ… chắc vậy.
Bà quay mặt đi, giọng lạc hẳn:
– Tội nghiệp con.
Tôi mỉm cười. Nụ cười mười năm nay tôi luyện được – vừa đủ hiền, vừa đủ cam chịu, không để lộ mệt mỏi.
Bảy giờ sáng, tôi chuẩn bị bữa ăn sáng cho cả nhà. Cháo loãng cho mẹ chồng, cà phê đen cho chồng, bánh mì cho con trai. Mọi thứ diễn ra y như mọi ngày, không khác.
Chồng tôi – anh Hùng – vẫn ngồi lặng lẽ đọc báo. Con trai tôi đã mười bảy tuổi, cao lớn, nhưng gần như chẳng bao giờ phụ tôi việc nhà.
Không ai nhắc đến sinh nhật tôi.
Tôi cũng không chờ đợi.
1. Mười Năm Làm Dâu, Mười Năm Làm Người Dưng
Tôi về làm dâu năm hai mươi chín tuổi. Khi đó, mẹ chồng tôi vừa phát hiện ung thư vú giai đoạn hai. Đám cưới tổ chức đơn giản, vì “trong nhà có người bệnh”.
Ban đầu, tôi nghĩ: Thôi thì cố gắng vài năm. Ai ngờ, bệnh tái phát, di căn, kéo dài lê thê như một sợi dây trói chặt cuộc đời tôi.
Tôi nghỉ việc văn phòng để ở nhà chăm bà. Hùng nói:
– Em ở nhà chăm má đi, anh đi làm lo kinh tế.
Tôi tin. Tin như một người phụ nữ tin chồng.
Nhưng kinh tế lo được bao nhiêu thì không ai nói. Chỉ biết tiền thuốc men ngày càng nhiều, tôi bắt đầu phải vay mượn bên ngoại, rồi bán dần nữ trang hồi môn.
Mẹ chồng tôi khó tính.
Bà quen làm chủ, quen được hầu hạ. Bệnh tật khiến bà cáu gắt hơn. Có lần tôi cho bà uống thuốc trễ mười phút, bà ném nguyên ly nước vào mặt tôi.
– Cô muốn tôi chết sớm hả?
Tôi đứng im, lau mặt, không nói.
Hùng khi đó chỉ bảo:
– Má bệnh, em nhịn chút đi.
Mười năm, câu đó tôi nghe không dưới trăm lần.
2. Sinh Nhật Không Bánh, Không Nến
Trưa hôm đó, tôi nấu thêm nồi canh rong biển. Không phải món tôi thích, mà là món Hùng thích. Tôi vẫn giữ thói quen đó – đặt nhu cầu của người khác lên trước mình.
Ăn cơm xong, Hùng nói:
– Chiều anh có chuyện muốn nói với em.
Tôi gật đầu. Trong lòng thoáng qua một cảm giác lạ, nhưng tôi gạt đi. Mười năm rồi, còn chuyện gì tôi chưa nghe?
Ba giờ chiều, mưa lớn hơn. Con trai tôi đi học thêm. Trong nhà chỉ còn tôi, Hùng và mẹ chồng đang ngủ.
Hùng đặt trước mặt tôi một tập giấy.
– Mình nói chuyện nghiêm túc nha.
Tôi nhìn tập giấy, tim bỗng đập nhanh.
– Đây là…?
– Đơn ly hôn.
Tai tôi ù đi. Tôi ngồi bất động, như thể vừa bị ai đó tát mạnh.
– Hôm nay… là sinh nhật em.
Hùng thở dài.
– Anh biết. Nhưng nói lúc khác thì cũng vậy thôi.
Tôi cười. Lần này là nụ cười chua chát.
– Lý do?
Hùng nói rất chậm, như sợ tôi không hiểu:
– Anh mệt rồi. Mười năm nay nhà mình như bệnh viện. Anh không còn cảm giác gia đình nữa.
Tôi nhìn anh. Người đàn ông này, mười năm trước nắm tay tôi nói: “Cực khổ mấy anh cũng không bỏ em.”
– Vậy còn má anh?
– Anh sẽ thuê người chăm. Em không cần lo nữa.
Tôi bật cười, lần này là cười thành tiếng.
– Thuê? Mười năm nay, anh có biết má anh uống thuốc gì, ăn gì, đau lúc nào không?
Hùng im lặng.
– Hay là… – tôi hít sâu – anh có người khác?
Hùng nhìn tôi, không phủ nhận.
– Em thay đổi rồi. Em không còn là em của ngày xưa nữa.
Tôi nhìn đôi tay mình – thô ráp, đầy vết chai.
Đúng. Tôi không còn là cô gái 29 tuổi nữa. Tôi là người đàn bà 40 tuổi đã dành cả thanh xuân để chăm mẹ chồng của anh.
3. Mẹ Chồng Nghe Hết
Đúng lúc đó, tiếng ho khẽ vang lên từ phòng trong.
Mẹ chồng tôi đã tỉnh từ lúc nào.
Bà chống tay ngồi dậy, giọng run run:
– Hai đứa… nói cái gì?
Hùng lúng túng.
– Má nghỉ đi.
Bà nhìn tôi, ánh mắt rất khác.
– Con… sắp đi hả?
Tôi đứng dậy, cúi đầu.
– Dạ… chắc vậy.
Bà bỗng khóc. Tiếng khóc khàn đặc, yếu ớt.
– Trời ơi… mười năm nay, con chăm tôi… tôi biết… tôi biết mà…
Tôi sững người. Lần đầu tiên, tôi nghe bà nói vậy.
Bà quay sang Hùng, giọng yếu nhưng sắc:
– Mày có tim không hả Hùng? Nó bỏ cả đời nó cho nhà này!
Hùng cúi đầu.
– Má… con mệt.
Bà đập tay xuống giường, thở dốc:
– Mày mệt? Nó không mệt hả?
Tôi bước tới, nắm tay bà.
– Má… thôi, má đừng nói nữa.
Bà nhìn tôi, nước mắt rơi liên tục.
– Má không có gì cho con… ngoài lời xin lỗi.
Mười năm. Chỉ một câu đó. Nhưng tim tôi đau nhói.
4. Ra Đi Ở Tuổi 40
Một tuần sau, tôi dọn đồ.
Không nhiều. Quần áo cũ, vài cuốn sổ tay, tấm ảnh cưới đã ngả màu.
Con trai tôi đứng ở cửa.
– Mẹ đi thiệt hả?
Tôi gật đầu.
– Mẹ có về thăm con không?
Tôi ôm con.
– Khi nào con cần mẹ, mẹ vẫn ở đó.
Tôi không khóc. Nước mắt dường như đã cạn từ lâu.
Trước khi đi, mẹ chồng gọi tôi vào phòng.
Bà đưa tôi một phong bì.
– Trong này… là sổ tiết kiệm của má. Má để tên con.
Tôi lắc đầu.
– Con không lấy.
Bà nắm tay tôi, rất chặt – lần đầu tiên.
– Lấy đi. Coi như… má trả nợ.
Tôi cầm phong bì, nước mắt rơi.
5. Một Đời Khác Bắt Đầu
Tôi thuê một căn phòng nhỏ, xin làm lại công việc cũ. Bắt đầu lại ở tuổi 40 không dễ, nhưng tôi thấy mình… nhẹ.
Lần đầu tiên sau mười năm, tôi ngủ một giấc không nghe tiếng ho. Lần đầu tiên, tôi ăn một bữa không lo ai đó có đau hay không.
Ba tháng sau, mẹ chồng tôi mất.
Hùng gọi cho tôi, giọng mệt mỏi.
– Má… trước khi mất, chỉ gọi tên em.
Tôi im lặng rất lâu.
– Em biết.
Tắt máy, tôi ngồi bên cửa sổ. Mưa lại rơi, giống ngày sinh nhật tôi.
Tôi chợt hiểu ra:
Có những người phụ nữ không được ai giữ lại, nhưng cả một đời họ là điểm tựa cho người khác.
Bốn mươi tuổi, tôi mất một cuộc hôn nhân.
Nhưng tôi tìm lại chính mình.
Và lần này, tôi sống cho tôi.
