Ở tuổi 72, tôi cứ ngỡ mình đã có thể an nhàn, tận hưởng những ngày tháng cuối đời bên cạnh con cháu. Thế nhưng, cái gọi là “an nhàn” lại hóa ra chỉ là ảo tưởng. Sau khi bà nhà tôi mất, ngôi nhà cấp bốn rộng rãi này là tài sản duy nhất tôi còn lại. Tôi đã từng nghĩ, nơi đây sẽ là mái ấm để con cháu quây quần, nhưng không…
Hai đứa con của tôi, một trai một gái, giờ đều trưởng thành, có gia đình riêng. Vậy mà, mỗi lần về thăm cha, chúng chẳng hỏi han sức khỏe, cũng chẳng quan tâm tôi ăn uống thế nào, có ngủ ngon không. Điều duy nhất chúng hỏi, lặp đi lặp lại, là:
– Bố định bao giờ sang tên ngôi nhà cho chúng con?
Tôi lặng người. Hóa ra, trong mắt con mình, tôi không còn quan trọng. Cái mà chúng cần, chỉ là mảnh đất, căn nhà này. Tôi nhớ có lần, thằng con trai còn nói một câu khiến tim tôi thắt lại:
– Bố ở một mình thì làm gì cần cái nhà rộng thế? Bố sang tên đi, sau này chúng con chăm sóc bố cho tử tế.
Tôi mỉm cười chua chát. Chúng nói “chăm sóc”, nhưng trong ánh mắt, tôi chỉ thấy sự toan tính. Con gái tôi cũng không khá hơn. Nó thẳng thắn:
– Bố để lại căn nhà cho con thì sau này cháu ngoại bố mới có chỗ ổn định. Anh con đã có đất nhà vợ rồi, công bằng là thế.
Tôi im lặng. Mỗi lời con nói như một nhát dao cứa vào lòng. Tôi không trách chúng muốn có chỗ ở, nhưng tôi trách vì chúng chỉ nhìn thấy tài sản, mà quên mất người cha đã từng gầy dựng tất cả bằng mồ hôi nước mắt.
Những ngày sau đó, tôi rơi vào khủng hoảng. Tôi tự hỏi: “Mình sống đến từng này tuổi, rốt cuộc có ý nghĩa gì? Con cái chẳng cần mình, chỉ cần căn nhà. Vậy, mình có còn lý do để bám víu không?”
Một đêm, tôi ngồi trong căn nhà im lặng, ký ức ùa về. Tôi nhớ ngày xưa, hai đứa còn nhỏ, tôi vất vả làm lụng ngoài đồng, vừa bế con, vừa gánh lúa. Tôi nhớ lúc chúng bệnh, tôi thức trắng đêm. Tôi nhớ những đồng tiền ít ỏi gom góp, tôi không dám mua một bộ quần áo mới, chỉ để chúng được đến trường. Từng ký ức chồng chất, càng nghĩ tôi càng thấy nghẹn ngào.
Rồi, một ý nghĩ dần lóe lên trong đầu tôi: Nếu chúng chỉ cần căn nhà, thì tôi sẽ cho chúng thấy thế nào là mất tất cả.
Hôm sau, tôi lặng lẽ đi gặp một người bạn cũ làm bên địa chính. Tôi làm thủ tục sang nhượng toàn bộ ngôi nhà cho một quỹ từ thiện địa phương, nơi chuyên chăm sóc trẻ em mồ côi và người già neo đơn. Khi ký vào tờ giấy, tay tôi run rẩy, nhưng trái tim lại nhẹ nhõm.
Vài ngày sau, tôi gọi hai đứa con về. Chúng tưởng tôi sắp thông báo chuyện sang tên. Vừa bước vào cửa, con trai đã cười:
– Bố quyết định rồi đúng không? Để anh em con còn tính toán.
Tôi nhìn chúng, chậm rãi nói:
– Đúng, bố đã quyết định. Ngôi nhà này, bố đã trao cho quỹ từ thiện.
Không khí bỗng chốc đóng băng. Con trai tôi đập bàn, giọng gắt gỏng:
– Bố điên à? Sao bố không để lại cho con cháu trong nhà, lại đem cho người dưng?
Con gái tôi òa lên khóc, trách móc:
– Bố ích kỷ quá! Bố không nghĩ đến tụi con sao?
Tôi thở dài.
– Bố đã nghĩ rất nhiều. Nhưng bố nhận ra, các con chỉ cần căn nhà, chứ không cần bố. Vậy thì, bố chọn trao nó cho những đứa trẻ mồ côi, ít ra chúng còn biết trân trọng.
Hai đứa im lặng. Ánh mắt chúng ngập tràn tức giận, xen lẫn bất lực. Chúng bỏ về, không thèm ngoái lại.
Tôi ngồi một mình trong căn nhà trống, nước mắt rơi. Quyết định ấy có tàn nhẫn không? Có. Tôi biết mình đã chặt đứt hy vọng của chúng. Nhưng cũng chính chúng đã khiến tôi hiểu, tình cảm gia đình không thể mua bằng căn nhà này.
Một tuần sau, người của quỹ từ thiện đến nhận bàn giao. Tôi thu dọn vài món đồ kỷ niệm, rồi chuyển sang sống trong viện dưỡng lão của chính quỹ đó. Ở đó, tôi gặp những cụ già giống mình, cũng từng bị con cái bỏ quên. Tôi gặp những đứa trẻ mồ côi, hồn nhiên cười dù thiếu thốn. Bất ngờ thay, ở đây, tôi thấy lòng mình bình yên hơn bao giờ hết.
Có người hỏi tôi có hối hận không. Tôi chỉ cười:
– Không. Thà trao căn nhà cho những người biết trân quý, còn hơn giữ lại để rồi trở thành cái cớ cho con cái tranh giành.
Ở tuổi 72, cuối cùng tôi cũng hiểu: đôi khi, sự lựa chọn tàn nhẫn nhất lại chính là cách giữ lấy chút phẩm giá còn lại của mình.
