Tòa bác kháng cáo của bà Chúc, chấp nhận kháng cáo của Techcombank và kháng nghị của Viện Kiểm sát, tuyên Ngân hàng Techcombank không phải bồi thường bất cứ số tiền nào trong 14,6 tỷ đồng khách bị mất bởi phía nhà băng “không có lỗi”.
Báo Vietnamnet ngày 02/07/2024 có bài viết đưa thông tin với tiêu đề: “Vụ khách mất 26,5 tỷ tại VCB và TCB: TCB không có lỗi, khách bật khóc”. Với nội dung như sau:
Ngày 2/7, TAND tỉnh Bắc Ninh đã tuyên án phúc thẩm vụ kiện giữa khách hàng Trần Thị Chúc (50 tuổi, trú TP Từ Sơn), và Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank).
Tại phiên toà xét xử chiều cùng ngày, Hội đồng xét xử đánh giá thời điểm mở tài khoản, bà Trần Thị Chúc không được biết nội dung các điều kiện điều khoản được coi là hợp đồng và có giá trị ràng buộc các bên trên website của Techcombank nhưng đã được nhân viên ngân hàng giải thích cơ bản. Chính vì thế, bà Chúc khi đặt bút ký phải biết về các điều khoản này.
Tuy nhiên, bà Chúc cho rằng, bà chỉ học hết lớp 3 nên nhận thức có giới hạn.
Theo toà phúc thẩm, bản án sơ thẩm đánh giá “việc bà Chúc không biết các điều khoản này là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến mất tiền” là không có căn cứ.
Tại phiên toà, đại diện Techcombank đưa ra những lập luận, chứng minh cho việc đã cung cấp cho bà Chúc các yếu tố định danh (tên truy cập, số điện thoại, mật khẩu, mã số bí mật dùng một lần, mã OTP để kích hoạt và sử dụng Techcombank Mobile… ). Sau đó, bà Chúc đã thao tác để hủy sử dụng trên điện thoại iPhone và đăng ký trên thiết bị khác (theo yêu cầu của hai người tự xưng công an).
Theo quy tắc chuyển khoản tại Techcombank, chỉ bà Chúc biết mã OTP và mật khẩu đăng nhập để chuyển tiền, do vậy việc đăng nhập bằng mật khẩu do chính mình thiết lập thể hiện ý chí chủ quan của bà. Giao dịch được coi là hợp lệ theo pháp luật và Techcombank, bản án phúc thẩm nêu.
Toà phúc thẩm đánh giá, theo đơn tố cáo của bà Chúc về hai đối tượng lừa đảo có thể thấy lỗi của bà Chúc khi cài đặt các phần mềm độc hại mà họ yêu cầu, “gián tiếp cung cấp” cho chúng tên đăng nhập, mật khẩu, OTP để giao dịch Techcombank Mobile. Việc bị kẻ gian lấy hết tiền “hoàn toàn do lỗi của bà”.
Khi người thân chuyển tiền vào tài khoản, bà Chúc không chủ động thường xuyên kiểm tra số tiền đã nhận, từ đó “tạo điều kiện” cho kẻ lừa đảo chuyển tiền của bà đi tài khoản khác.
Tòa tuyên bác kháng cáo của bà Chúc, chấp nhận kháng cáo của Techcombank và kháng nghị của Viện Kiểm sát. Ngân hàng Techcombank không phải bồi thường bất cứ số tiền nào trong 14,6 tỷ đồng khách bị mất, do được tòa xác định “không có lỗi”.
Trước đó, như VietNamNet đưa tin, ngày 22/4/2022, bà Trần Thị Chúc nhận được cuộc điện thoại của 1 người giới thiệu là cán bộ điều tra Công an TP Đà Nẵng thông báo kết quả điều tra vụ án hình sự và gửi cho bà xem lệnh bắt giữ người khẩn cấp đối với bà là người có liên quan đến đường dây buôn bán ma túy.
Người này cũng chỉ định cho bà Chúc mở 1 tài khoản tại Vietcombank và 1 tài khoản tại Techcombank sau đó chuyển số tiền 40 tỷ đồng chia đều vào 2 tài khoản ngân hàng mới mở này để chứng minh không liên quan đến đường tội phạm, đồng thời dặn bà Chúc đến ngày 25/4 sẽ được mở phong tỏa và ra ngân hàng rút tiền về.
Trong hai ngày 22 và 23/4/2022, bà Chúc đã đến Vietcombank Chi nhánh Kinh Bắc và Techcombank Chi nhánh Từ Sơn để mở hai tài khoản mới, ngoài ra vay mượn bạn bè, khách hàng, huy động tiền từ người thân chuyển số tiền 11,9 tỷ đồng vào Vietcombank và 14,6 tỷ vào Techcombank.
Tuy nhiên, sáng 25/4/2022, khi bà Chúc đến Vietcombank Chi nhánh Kinh Bắc và Techcombank Chi nhánh Từ Sơn để làm thủ tục rút tiền thì được nhân viên của hai nhà băng này thông báo tài khoản của bà không còn tiền, trong khi bà Chúc không hề thực hiện bất cứ giao dịch rút tiền trực tiếp hay gián tiếp nào.
Theo sao kê phía ngân hàng cung cấp, đã có người chuyển 39 bút toán với tổng số tiền 14,66 tỷ đồng tại Techcombank và 11,9 tỷ đồng tại Vietcombank từ tài khoản của bà Chúc đi các tài khoản khác.
Tại bản án sơ thẩm, TAND thành phố Từ Sơn xác định có lỗi hỗn hợp trong vụ án này, trong đó lỗi 1 phần thuộc về đơn vị cung cấp dịch vụ ngân hàng là Techcombank và Vietcombank khi không kịp thời cập nhật những thủ đoạn của kẻ gian để hướng dẫn, cảnh báo cho người dân phòng tránh dẫn đến mất tiền nên đã chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Trần Thị Chúc, buộc Techcombank có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bà Chúc số tiền 800 triệu đồng.
Tiếp đến, báo VnExpress cũng có bài đăng liên quan với thông tin: Khách và hai ngân hàng cùng kháng cáo vụ mất 26,5 tỷ đồng sau cuộc gọi lừa đảo. Nội dung được đưa như sau:
Mất 26,5 tỷ đồng trong tài khoản khi bị lừa cài app bảo mật, bà Chúc kiện Vietcombank, Techcombank và cả 3 bên đều phản đối phán quyết sơ thẩm tuyên tiền bồi thường là 1,5 tỷ đồng.
Chiều 2/7, TAND tỉnh Bắc Ninh dự kiến xét xử phúc thẩm hai vụ kiện giữa khách hàng Trần Thị Chúc, 50 tuổi, trú thành phố Từ Sơn, và hai ngân hàng: Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) và Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank).
Theo đơn kiện của bà Chúc, ngày 22/4/2022, bà đến Vietcombank chi nhánh Kinh Bắc, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh mở tài khoản giao dịch. Từ 22 đến 24/4/2022, bà và người nhà chuyển tổng hơn 11,9 tỷ đồng vào tài khoản. Sáng hôm sau, bà tiếp tục đến chi nhánh Techcombank Từ Sơn, mở tài khoản và chuyển vào đây hơn 14,6 tỷ đồng.
Bà Chúc cho rằng “không nhận được bất cứ cuộc gọi điện thoại hay tin nhắn nào” của hai ngân hàng về biến động số dư trong tài khoản vào số điện thoại mà bà đăng ký khi mở tài khoản.
Ngày 24/4/2022 rơi vào chủ nhật, chi nhánh hai ngân hàng không mở cửa làm việc nên sáng 25, bà đến trụ sở hai ngân hàng kiểm tra số dư tài khoản.
Bà được Vietcombank thông báo tài khoản còn 114.000 đồng; còn số dư tại Techcombank là 0 đồng, trong khi không thực hiện bất cứ giao dịch rút tiền nào.
Bà Chúc cáo buộc nhân viên, cán bộ quản lý của hai ngân hàng “không tư vấn, không hướng dẫn” cho bà thực hiện trợ giúp khẩn cấp. Khi bà mất tiền, họ không có hành động kịp thời để ngăn kẻ gian tẩu tán số tiền, mà chỉ hướng dẫn bà đi trình báo cơ quan công an.
Cơ quan điều tra cho hay, bà Chúc sau đó đến tố cáo người tên Dầu, tự giới thiệu công tác tại Cục quản lý giao thông đường bộ Đà Nẵng và người khác tên Hải tự xưng cán bộ tại Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy. Qua điện thoại, hai người này thông báo bà tham gia giao thông gây tai nạn tại thành phố Đà Nẵng và liên quan đường dây buôn ma túy, rửa tiền. Hải yêu cầu bà Chúc mở hai tài khoản ngân hàng và cài đặt “Phần mềm bảo mật” (có biểu tượng huy hiệu Công an nhân dân) vào điện thoại.
Hải sau đó tiếp tục yêu cầu bà chuyển 26,5 tỷ đồng vào hai tài khoản ngân hàng để “chứng minh nguồn tiền của bà là trong sạch” và không liên quan đến đường dây buôn ma túy, rửa tiền. Đó là lý do bà đến hai ngân hàng mở tài khoản.
Cùng ngày 22/4/2022, theo yêu cầu của Hải, bà Chúc mua một chiếc điện thoại sau đó Hải hướng dẫn cài đặt phần mềm tên “Phần mềm bảo mật” vào điện thoại mới. Khi nào liên lạc với Hải thì bà Chúc lắp sim điện thoại vào và chỉ liên lạc qua tài khoản Viber (tên tài khoản Viber là Phòng điều tra số 6 PC02).
Qua trưng cầu giám định, cơ quan điều tra xác định phần mềm này có thể đọc, gửi, xử lý tin nhắn; đọc, tạo mới lịch sử cuộc gọi và và chuyển hướng cuộc gọi; đọc, sửa danh bạ và truy cập vị trí thiết bị.
Tại hai phiên sơ thẩm mở ngày 26/2 (vụ kiện với bị đơn Techcombank) và ngày 20/3 (vụ kiện với bị đơn Vietcombank) tại TAND huyện Từ Sơn, bà Chúc yêu cầu hai ngân hàng trả lại toàn bộ số tiền bà bị mất. Bởi trong quá trình tư vấn, hướng dẫn mở tài khoản mới, nhân viên các ngân hàng này “không giải thích đầy đủ để hiểu rõ các quy định bảo mật”. Điều này khiến bà thiếu thông tin, dẫn đến mất tiền.
Khi bà khai báo mất tiền, nhân viên và cán bộ quản lý các ngân hàng đều “bàng quan, vô cảm, vô trách nhiệm”, không hành động kịp thời mà chỉ hướng dẫn đi báo công an.
Hai ngân hàng phủ nhận, nói đã tư vấn đủ, rõ các quy định, hướng dẫn thủ tục mở và sử dụng tài khoản cho khách hàng. Phía nhà băng cho rằng bà Chúc bị kẻ lừa đảo “thao túng tâm lý, đe dọa, ép buộc” nên đã tự cài phần mềm giả mạo vào máy điện thoại, không thực hiện đúng theo các hướng dẫn về giao dịch an toàn của ngân hàng.
Bà tự cung cấp toàn bộ các thông tin bảo mật cho các đối tượng lừa đảo để họ chiếm đoạt tài sản, do đó việc mất tiền là trách nhiệm của bà Chúc. Vietcombank và Techcombank đề nghị tòa bác yêu cầu nguyên đơn.
Tòa sơ thẩm: Nguyên đơn và bị đơn đều có lỗi
Bà Chúc nghe theo kẻ gian để cài đặt phần mềm bảo mật giả, vô tình đánh mất quyền kiểm soát số điện thoại, máy điện thoại. “Đây là nguyên nhân chính, trực tiếp làm mất số tiền”, HĐXX đánh giá.
Vietcombank chi nhánh Kinh Bắc “có một phần lỗi” khi không giải thích kỹ các quy định của ngân hàng, cũng không cảnh báo trước thủ đoạn lừa đảo.
Vietcombank có niêm yết công khai điều khoản và điều kiện liên quan mở và sử dụng tài khoản, tại trụ sở chi nhánh Kinh Bắc cũng như trên trang điện tử của ngân hàng. Nhưng hình thức niêm yết tại trụ sở Vietcombank chi nhánh Kinh Bắc “không thuận lợi cho khách hàng” quan sát, dễ dàng tiếp cận tài liệu.
Ngân hàng cũng xác nhận chưa áp dụng đầy đủ các biện pháp xử lý khẩn cấp theo quy định của Vietcombank về xử lý sự cố gian lận, do đó phải chịu một phần trách nhiệm.
Theo tòa sơ thẩm, Techcombank chỉ đăng các thông tin này trên trang điện tử, nhưng hình thức đó “chỉ công khai với một số khách thành thục sử dụng mạng, một số không tiếp cận được”. “Công khai”, theo Điều 406 Bộ luật Dân sự phải được hiểu là niêm yết công khai tại trụ sở để khách hàng đến giao dịch tiếp cận trước khi ký kết hợp đồng…
“Đây là những nguyên nhân gián tiếp khiến khách bị lừa mất tiền”, tòa sơ thẩm đánh giá.
Tòa tuyên Vietcombank phải bồi thường 700 triệu đồng cho bà Chúc vì những sai sót này, tương ứng 5-6% lỗi, Techcombank bồi thường 800 triệu đồng.
VKS kháng nghị cả hai vụ kiện
VKS huyện Từ Sơn cho rằng việc tòa yêu cầu hai ngân hàng bồi thường là chưa đủ căn cứ nên con số 5-6% cũng chưa hợp lý.
Trước khi mở tài khoản này, bà Chúc đã có nhiều tài khoản ngân hàng khác, không phải lần đầu mở. Khi phát hiện bị chiếm đoạt tiền, bà Chúc không có đơn đề nghị ngân hàng về việc tra soát thu hồi tiền, cũng không có khiếu nại, yêu cầu ngân hàng bồi thường mà chỉ yêu cầu hỗ trợ in sao kê tài khoản để cung cấp cho cơ quan công an…
VKSND Từ Sơn do đó kháng nghị toàn bộ hai bản án sơ thẩm.
Tổng hợp
