Tôi ngồi trên ghế sofa, nhìn đồng hồ điểm bảy giờ tối. Trong bếp, tiếng cười nói rộn rã vang lên. Cả nhà đang háo hức chuẩn bị đi ăn mừng sinh nhật con trai tôi – Dũng, vừa được thăng chức.
Con dâu tôi, Thảo, loay hoay lựa váy, còn đứa cháu nhỏ chạy quanh nhà cười khanh khách. Cảnh tượng ấy ấm áp đến mức khiến tôi thoáng chạnh lòng. Lâu lắm rồi, tôi mới thấy cả nhà vui đến thế.
Tôi cười hiền, hỏi:
“Mẹ thay đồ rồi, đi luôn được chưa?”
Dũng ngẩng lên, cười gượng:
“À… mẹ ơi, xe chật rồi, với lại nhà hàng đông, để hôm khác con chở mẹ đi riêng nha.”
Câu nói nhẹ nhàng, nhưng như mũi dao xoáy vào tim tôi.
Tôi khựng lại, cố giữ nụ cười:
“Ừ, xe chật thì thôi. Mẹ ở nhà cũng được.”
Dũng vội nói thêm:
“Con xin lỗi mẹ, bữa sau nhất định có mẹ.”
Tôi gật đầu, nhìn họ ríu rít dắt nhau ra cửa. Tiếng cười xa dần, để lại căn nhà rộng thênh thang chỉ còn tiếng tích tắc đồng hồ.
Tôi ngồi xuống, đôi mắt nhòe đi. Không phải vì giận, mà vì đã quen với cảm giác bị bỏ lại.
Cách đây hai năm, sau khi chồng mất, tôi dọn về ở cùng vợ chồng Dũng. Tôi từng nghĩ, mình sẽ có tuổi già bình yên bên con cháu. Nhưng rồi, những câu nói như “Mẹ ơi, đừng dọn đồ trong bếp con chưa rửa xong”, hay “Mẹ đừng mua đồ cho cháu, con sợ lộn khẩu vị”, cứ ngày một nhiều hơn.
Mỗi lần như thế, tôi chỉ im lặng. Tôi sợ mình phiền, sợ làm con dâu khó chịu, sợ khiến Dũng khó xử.
Nhưng hôm nay, khi nghe “Xe chật rồi, mẹ ở nhà đi!”, tôi bỗng thấy như mình đã bị gạch khỏi danh sách người thân từ lâu.
Khi cánh cửa khép lại, tôi đứng dậy.
Lặng lẽ mở tủ, kéo chiếc va li cũ – cái mà tôi từng dùng để về nhà chồng năm 1985. Tôi gấp từng bộ quần áo, đặt gọn gàng.
Trên bàn thờ, tấm ảnh của chồng nhìn tôi như trách móc, nhưng cũng như đồng cảm.
“Ông à, chắc tôi đi thôi. Ở đây, tôi thấy mình thừa.”
Tôi để lại một tờ giấy trên bàn:
“Con à, mẹ ra quê ít ngày. Đừng lo.”
Rồi kéo va li, rời khỏi căn nhà ấy trong đêm.
Tôi về lại ngôi nhà nhỏ ở quê – nơi tôi sinh ra. Mùi khói bếp, mùi đồng ruộng khiến tôi như được sống lại. Người hàng xóm thấy tôi, ngạc nhiên:
“Cô Lan về à? Tưởng cô ở với con trai rồi?”
Tôi cười:
“Nó bận, tôi về trông vườn ít hôm.”
Không ai biết rằng, tôi không định quay lại.
Tôi bắt đầu sống cuộc đời mới: trồng rau, nuôi gà, bán mắm ruốc, rồi nhận giữ trẻ cho mấy gia đình quanh xóm. Cuộc sống giản dị nhưng đầy tiếng cười.
Mỗi đêm, tôi ngồi nghe radio, thỉnh thoảng lại nhớ đến con trai, con dâu, đứa cháu nhỏ. Tôi nhớ giọng nói, nhớ bữa cơm chung, nhưng không dám gọi điện. Tôi sợ nghe thấy giọng hờ hững ấy thêm một lần nữa.
Ba tháng sau, vào một buổi chiều mưa lớn, tôi nghe tiếng xe hơi dừng trước cổng. Cửa mở ra, Dũng lao vào, mặt tái nhợt.
“Mẹ! Trời ơi mẹ còn sống à!”
Tôi ngỡ ngàng:
“Sống? Con nói gì vậy?”
Dũng òa khóc, quỳ xuống:
“Ba tháng nay con đi tìm mẹ khắp nơi! Hôm đó… khi con và cả nhà đi ăn về… nhà cháy, mẹ ơi!”
Tôi sững sờ.
“Cháy…?”
Dũng gật đầu, nước mắt chảy dài:
“Cháy từ tầng bếp do chập điện. Con tưởng mẹ ở trong nhà… người ta chỉ tìm thấy chiếc dép và va li trống. Con nghĩ… mẹ đã… đã chết rồi.”
Tôi chết lặng. Toàn thân lạnh buốt.
Thảo bước đến, ôm tôi, khóc nức nở:
“Mẹ ơi, suốt thời gian qua, con day dứt khôn nguôi. Con sai rồi… con không nên để mẹ ở nhà hôm ấy… Nếu mẹ ở lại, có lẽ…”
Tôi run run chạm tay vào tóc con dâu, khẽ thở dài:
“Nếu hôm ấy tôi ở lại, có khi tôi đã nằm trong đống tro tàn. Con thấy không, mọi chuyện đều có lý do.”
Cả nhà tôi ngồi bên nhau, trong căn nhà nhỏ ở quê. Dũng cúi đầu:
“Mẹ, con xin lỗi. Con mải mê công việc, mải lo cho gia đình mình mà quên mất mẹ mới là người luôn cần được yêu thương nhất.”
Tôi cười hiền:
“Con trai, mẹ chưa bao giờ trách con. Nhưng mẹ muốn con hiểu: khi một người mẹ bắt đầu gói va li ra đi, nghĩa là trong lòng bà ấy đã chết đi một phần.”
Dũng nắm tay tôi, nghẹn ngào:
“Từ nay, mẹ về sống với con nha? Nhà mới xây rồi, rộng lắm, xe con còn trống chỗ cho mẹ suốt đời.”
Tôi nhìn anh, nước mắt lăn dài, khẽ gật đầu.
Ba tháng sau, cả nhà tôi chuyển về quê, dựng lại ngôi nhà mới ngay trên nền cũ. Tôi trồng lại luống rau, cháu nhỏ ríu rít quanh vườn.
Có hôm, Dũng cười:
“Mẹ, con định làm biển hiệu cho vườn rau, mẹ đặt tên đi.”
Tôi cười:
“Đặt là Chỗ Cho Mẹ Ngồi, được không?”
Cả nhà lặng đi. Rồi cùng bật cười trong nước mắt.
Kết thúc:
Đôi khi, chỉ một câu nói vô tình cũng đủ khiến người mẹ cảm thấy lạc lõng giữa chính ngôi nhà của mình. Nhưng tình mẫu tử – như mạch nước ngầm – dù có bị lấp vùi, vẫn âm thầm chảy mãi.
Khoảnh khắc tôi kéo va li ra đi hôm ấy, tôi tưởng mình mất tất cả. Nhưng hóa ra, chính khi ấy, tôi đã cứu lấy cả gia đình.
