Xóm Hạ vốn yên bình, người dân thân quen đến mức chỉ cần nghe tiếng dép là biết ai đang đi ngang. Trong xóm có một bà cụ sống một mình – cụ Tư, năm nay đã 85 tuổi. Chồng mất sớm, con trai hy sinh trong chiến tranh, con gái lấy chồng xa rồi đột ngột qua đời vì tai nạn. Suốt nhiều năm, cụ chỉ sống với con mèo mướp và chiếc radio cũ.
Cụ ít nói, nhưng ngày nào cũng dậy sớm quét sân, thắp nhang bàn thờ rồi ra chợ nhỏ đầu làng. Ai gặp cụ cũng chào, nhưng cụ chỉ mỉm cười, đôi mắt đục mờ vẫn ánh lên nét hiền hậu.
Mọi chuyện vốn bình lặng, cho đến một buổi sáng đầu tháng Năm.
Anh Hoàng – chủ tiệm tạp hóa kiêm đại lý sim điện thoại trong xóm – bắt đầu thấy lạ. Cụ Tư đều đặn mỗi tuần đến cửa hàng anh, mua hơn 20 chiếc sim điện thoại mới, toàn là sim rác, mỗi cái chỉ vài chục nghìn.
Ban đầu anh nghĩ cụ bị ai đó lừa, hoặc có người sai khiến. Nhưng sau vài tuần, cụ vẫn kiên trì mua đều đặn, không sót lần nào.
Một hôm, anh Hoàng tò mò hỏi:
“Cụ ơi, cụ mua nhiều sim thế để làm gì ạ? Cụ có dùng điện thoại đâu?”
Cụ Tư cười móm mém, ánh mắt mờ đục ánh lên tia gì đó khó hiểu:
“Ờ… để gọi cho người thân thôi con à.”
Anh Hoàng nhíu mày. Người thân ư? Ai cũng biết cụ sống một mình, chẳng còn ai thân thích. Mà điện thoại của cụ là chiếc Nokia cũ, thậm chí bàn phím còn mòn.
Sự việc càng trở nên kỳ lạ hơn khi một lần, anh Hoàng thấy cụ Tư ngồi trước tiệm, cầm điện thoại bấm số liên tục. Nhưng chỉ bấm xong rồi lặng lẽ đặt máy xuống, không hề gọi thật.
Tin đồn lan nhanh. Người thì bảo cụ bị lừa đảo, người lại nói cụ bị “người trên mạng” dụ dỗ. Một số người còn khuyên anh Hoàng báo công an cho chắc.
Cuối cùng, sau vài ngày suy nghĩ, anh quyết định gọi cho công an xã để kiểm tra, sợ cụ bị kẻ xấu lợi dụng.
Chiều hôm đó, hai cán bộ công an đến nhà cụ Tư. Họ thấy cụ đang ngồi bên hiên, vừa pha ấm trà vừa cười hiền.
“Chào cụ, dạo này cụ vẫn khỏe chứ ạ? Chúng cháu nghe nói cụ thường xuyên mua nhiều sim điện thoại, nên muốn hỏi thăm chút thôi.”
Cụ Tư thoáng ngạc nhiên, rồi lặng lẽ đứng dậy, mở chiếc tủ gỗ cũ kỹ trong góc nhà. Bên trong, xếp ngay ngắn là hàng trăm chiếc sim, mỗi chiếc đều ghi tên, tuổi và một dòng chữ ngắn bằng nét chữ run run.
Một chiến sĩ công an mở thử một tờ giấy nhỏ dán trên sim. Trên đó viết:
“Nguyễn Văn Hòa – 22 tuổi – hy sinh 1968.”
“Phạm Thị Liên – 19 tuổi – mất trong vụ bom cầu Rạch Miễu 1971.”
“Nguyễn Minh Tâm – con trai tôi.”
Anh công an sững sờ.
Anh Hoàng – người báo tin – cũng chết lặng.
Cụ Tư mỉm cười, giọng run rẩy nhưng nhẹ như gió:
“Tụi nó là đồng đội, là bạn của thằng Tâm – con trai tôi. Ngày nó đi chiến trường, nó hứa khi hòa bình sẽ về đưa tôi đi khắp nơi. Nhưng nó không về nữa…
Hồi trẻ, tôi không biết đọc tên từng người hy sinh, chỉ có danh sách các anh chị trong đơn vị nó gửi về. Giờ tôi không có ai, tôi mua sim – mỗi sim là một cái tên, để tôi gọi cho tụi nó, nói rằng tôi vẫn còn sống, vẫn nhớ.
Mỗi tuần tôi lại gọi hết một lượt, dù chẳng ai trả lời. Nhưng tôi vẫn nghe thấy tiếng chuông trong lòng…”
Giọng cụ nghẹn lại, nước mắt chảy trên gương mặt đầy nếp nhăn.
“Ngày xưa, chiến tranh lấy hết con tôi, bạn tôi, tuổi trẻ tôi. Giờ chỉ còn mấy cái sim này – để tôi nhớ là mình vẫn có người để nói chuyện.”
Căn nhà nhỏ lặng đi. Không ai nói thêm lời nào.
Từ hôm đó, người trong xóm thay đổi cách nhìn. Không ai còn xì xào về cụ Tư nữa. Anh Hoàng mỗi lần thấy cụ ghé tiệm đều gói sẵn sim, không lấy tiền, chỉ nói nhỏ:
“Đây là phần của con, để cụ gọi cho các anh.”
Cụ cười, mắt sáng lên:
“Cảm ơn con, nhờ vậy tụi nó không cô đơn.”
Một buổi chiều mưa, anh Hoàng đi ngang nhà cụ thì thấy cửa khép hờ. Gọi mãi không ai trả lời. Anh vào trong — cụ Tư nằm trên giường, khuôn mặt bình thản, đôi tay vẫn nắm chặt chiếc điện thoại cũ. Màn hình hiển thị dòng chữ cuối cùng:
“Đang gọi… Nguyễn Minh Tâm.”
Cụ đã đi – lặng lẽ như cách cụ sống.
Ngày tang lễ, cả xóm đến tiễn đưa. Trong nhà, trên bàn thờ là hộp sim mà cụ nâng niu bao năm. Cán bộ xã quyết định giữ lại chúng, rồi lập một góc nhỏ trong nhà văn hóa xóm, đặt tấm bảng:
“Những cuộc gọi không ai bắt máy – nhưng vẫn vang mãi trong lòng người ở lại.”
Năm sau, chùa làng làm lễ cầu siêu cho các anh hùng liệt sĩ. Giữa dòng người, có một chiếc bàn nhỏ được đặt riêng, trên đó là chiếc điện thoại cũ và 20 chiếc sim mới tinh – món quà mà anh Hoàng thay cụ Tư dâng lên.
Anh lặng nhìn, nghe tiếng chuông điện thoại vang lên khẽ khàng trong gió.
Trong khoảnh khắc ấy, mọi người đều tin rằng – ở một nơi nào đó, cụ Tư đã được nghe thấy tiếng trả lời từ những người mà cụ gọi suốt nửa đời.
Thông điệp cuối:
Đôi khi, những hành động tưởng kỳ lạ lại chứa đựng cả một đại dương yêu thương và ký ức.
Cụ Tư không cô đơn – cụ chỉ đang giữ liên lạc với những người đã đi qua chiến tranh, qua nửa đời người – và ở một cách nào đó, những cuộc gọi ấy chưa bao giờ mất tín hiệu.
