Tôi vốn là người khá cẩn thận và kỹ tính trong chuyện nhà cửa. Nhà tôi không phải quá giàu nhưng từ ngày mở cửa hàng online, kinh tế khá hơn nên tôi thuê một cô giúp việc để đỡ việc cơm nước, dọn dẹp. Cô giúp việc tên là Nguyệt, trông tầm hơn bốn mươi, dáng người nhỏ thó, da ngăm ngăm, mắt lúc nào cũng cúi xuống. Đợt nhận việc, Nguyệt cứ rụt rè như sợ mình làm sai. Tôi nghĩ chắc do cô ấy xuất thân khó khăn nên thiếu tự tin. Nhưng được cái làm việc gọn gàng, sạch sẽ, ít nói, hiền lành.
Ngày đầu tiên, tôi đã thấy cô ấy dậy sớm hơn mình. Tôi xuống bếp lúc 6 giờ, thì Nguyệt đã dọn dẹp sân, lau cửa kính sạch bóng. Tôi khá hài lòng. Thế nhưng sau khoảng một tuần, tôi để ý một điều: sáng nào cô ấy cũng mở cửa đi ra ngoài lúc 4 giờ sáng. Lúc đầu tôi tưởng cô ấy dậy sớm đi chợ. Nhưng rõ ràng đồ ăn tôi mua trước đó còn nguyên, chưa hề được dùng. Tôi gặng hỏi, Nguyệt bảo: “Dạ, con đi bộ tập thể dục cho khỏe người. Con quen dậy sớm rồi.”
Nghe thì hợp lý, nhưng một người tập thể dục ngoài trời, đổ mồ hôi, đáng lẽ phải thay đồ. Đằng này mỗi lần cô ấy quay về, áo quần vẫn khô, tóc cũng không rối, mặt mày không đỏ. Điều lạ hơn là sáng nào cô ấy cũng mang về một chiếc túi nylon đen, buộc chặt, để vào bếp rồi tí lại đem đi đâu mất. Tôi hỏi thì Nguyệt chỉ bảo trong đó là khăn mặt với chai nước. Nhưng rõ ràng nó không giống thứ nhẹ như vậy. Nó nặng, có hình khối, và đôi lúc nghe lủng củng như có hộp nhựa bên trong.
Sự cảnh giác trong tôi tự nhiên trỗi dậy. Trong thời buổi này, chuyện giúp việc lấy đồ, lấy vàng, lấy tiền của chủ là chuyện mọi người nghe mãi. Tôi tuy không giàu có gì nhưng trong nhà có nhiều đồ công nghệ, mấy đơn hàng tồn, rồi bộ sưu tập son của tôi cũng không rẻ. Lỡ đâu… cô ấy có ý đồ gì? Tôi bắt đầu để mắt nhiều hơn.
Một buổi sáng, tôi cố tình dậy sớm, mở camera xem. Nguyệt lục lọi thùng rác, lấy ra những hộp đồ ăn thừa tối qua tôi bỏ đi: một ít thịt kho còn sót, mấy miếng cá vụn, một phần cơm bỏ dở, rồi thêm chút rau xào. Cô ấy gom hết vào một hộp nhựa cũ, bỏ vào túi đen và rón rén đi ra ngoài. Tôi sững người. Tại sao lại làm vậy? Cô ấy nói dối tôi sao? Lấy đồ ăn thừa để làm gì? Rồi mang đi đâu? Mang bán? Hay nuôi chó mèo? Nhưng khu quanh đây làm gì có chó mèo hoang nhiều đến thế.
Càng nghĩ tôi càng ngờ vực. Không thể để một người làm trong nhà mình mà ngày nào cũng lén lút như vậy được. Tôi quyết định theo dõi. Nhưng tôi không theo ngay hôm đó, tôi muốn chắc chắn thêm. Suốt một tuần, sáng nào Nguyệt cũng làm y như cũ. Gom đồ thừa, bỏ vào túi xách, đi bộ một mạch ra khỏi ngõ.
Một buổi sáng trời đầy sương, tôi khoác áo, đội mũ, cố gắng bước nhẹ theo sau cô ấy. Tôi đi cách tầm mười mét, đủ để không bị nghe thấy tiếng chân. Nguyệt đi rất nhanh, vòng qua con hẻm nhỏ rồi rẽ vào khu nhà cấp bốn tồi tàn cuối chợ. Tôi càng đi càng lo lắng. Đây không phải nơi một người đi tập thể dục sẽ tới. Cô ấy đứng lại trước một căn nhà xiêu vẹo, tường bong tróc, mái tôn hoen rỉ… trong nhà le lói ánh đèn vàng yếu.
Nguyệt gõ cửa, rất nhẹ. Một cụ bà gầy gò, tóc bạc, mở ra. Nguyệt cúi rạp người: “Mẹ, con mang đồ ăn sáng về.”
Tim tôi khựng lại.
Cô ấy bước vào, lấy từng hộp đồ ăn trong túi ra. Bên trong không chỉ có thức ăn thừa của nhà tôi, mà còn có vài mảnh bánh mì nguội, chút cháo tối qua tôi nấu cho con, thậm chí có lần tôi thấy cả trái táo bị dập nhẹ mà hôm trước tôi định bỏ đi.
Bà cụ run run nói: “Con không cần lấy nhiều thế này đâu. Nhà chủ họ có biết thì họ đuổi việc con mất.”
Nguyệt nói nhỏ: “Con lấy đồ họ bỏ đi mà mẹ. Không sao đâu.”
Tôi đứng sau cánh cửa, lặng người.
Giây phút đó, một thứ gì đó như bóp nghẹt ngực tôi. Người phụ nữ làm thuê cho nhà tôi – người mà tôi từng nghi ngờ, từng nghĩ cô ấy gian dối – lại đang âm thầm dùng những món đồ ăn thừa để nuôi bố mẹ già. Trong căn nhà tối tăm ấy còn có một cụ ông gầy đét, hơi thở yếu, đang ngồi tựa vào vách. Nguyệt dọn phần đồ ăn ra, hâm lại bằng chiếc bếp cũ sứt mẻ, rồi đút cho bố mẹ từng muỗng.
Tôi nhìn mà cổ họng khô róc. Chưa bao giờ trong đời tôi thấy xót xa đến thế.
Nguyệt không biết mình bị theo dõi. Cô ấy ngồi đó, sửa lại chăn cho bố mẹ, nói vài câu rồi đứng lên vội vã vì sợ về muộn không kịp nấu bữa sáng cho tôi. Trước khi về cô ấy còn dúi vào tay mẹ mình 50 nghìn – chắc là phần lớn tiền lương mà tôi trả cho cô ấy.
Tôi không dám bước vào. Tôi quay về trước, ngồi ở bàn bếp, nước mắt cứ rơi. Hóa ra mỗi ngày cô ấy lặng lẽ mang đi những thứ mà tôi coi như rác, còn cô ấy coi như cả bữa ăn của cha mẹ. Hóa ra thứ túi bóng đen đáng ngờ kia không phải bí mật xấu xa, mà là một tình thương nghèo nàn nhưng chân thật đến nhói lòng.
Khi Nguyệt về đến nhà, tôi giả vờ đang pha cà phê. Cô ấy hơi giật mình khi thấy tôi dậy sớm.
“Cô… cô dậy sớm vậy ạ?”
Tôi nhìn cô ấy, lòng nghẹn lại.
“Nếu cô muốn mang đồ ăn về cho bố mẹ… thì cứ nói với tôi. Tôi đâu phải người khó khăn đến mức đó.”
Nguyệt sững người. Mặt cô ấy tái lại, đôi mắt mở lớn, rồi nước mắt rớt xuống.
“Cô… cô biết rồi ạ?”
Tôi không nói dối. Tôi gật đầu.
Nguyệt quỳ sụp xuống ngay tại chỗ khiến tôi hoảng hốt. “Cô đừng đuổi con. Con không lấy gì của nhà cô. Con chỉ… chỉ thấy bố mẹ đói quá. Hai tháng nay bố con bệnh nằm một chỗ, thuốc thang tốn kém, con sợ không đủ tiền.”
Tôi ôm lấy cô ấy. “Đứng dậy đi. Tôi đâu có đuổi cô. Nguyệt, từ giờ cô không cần lấy đồ ăn thừa nữa. Tôi sẽ chuẩn bị riêng phần cho bố mẹ cô.”
Cô ấy khóc như đứa trẻ. Tôi cũng vậy.
Buổi sáng hôm đó, bếp nhà tôi ấm lạ thường. Tôi nấu thêm một nồi cháo to, gói ghém cẩn thận. Tôi bảo Nguyệt đưa bố mẹ cô ăn cho nóng. Cô ấy cứ líu ríu cảm ơn mãi.
Chiều, tôi gọi chồng về, kể hết đầu đuôi. Chồng tôi trầm ngâm một lúc rồi nói: “Mình tăng lương cho cô ấy nhé. Người tốt như vậy khó tìm lắm. Cô ấy tử tế còn hơn cả nhiều người thân mà anh từng biết.”
Tôi gật đầu. Thậm chí tôi còn muốn hơn thế. Tôi muốn giúp đỡ cái gia đình nghèo khổ ấy bằng sức mình có thể.
Tối hôm đó, tôi đưa cho Nguyệt một phong bì.
“Đây là tiền lương mới của cô. Gấp đôi trước.”
Nguyệt vội lắc đầu: “Con không dám nhận đâu cô ơi. Con làm gì nhiều đến thế.”
“Không phải vì công việc,” tôi nói nhẹ. “Mà vì cô là người tử tế.”
Nguyệt lại khóc.
Tôi nhìn người phụ nữ ấy – nhỏ bé, lam lũ, mỗi ngày dậy lúc 4 giờ sáng để chạy về nhà với chiếc túi đen chứa toàn thức ăn vụn. Một người như vậy, làm sao tôi có thể nghi ngờ cô ấy được?
Kể từ hôm đó, sáng nào tôi cũng dậy sớm chuẩn bị phần ăn đầy đủ. Nguyệt không còn lén lút nữa. Cô cảm ơn tôi bằng sự tận tâm trong từng công việc lớn nhỏ. Nhà tôi ấm áp hơn, bữa cơm có thêm tiếng cười, và tôi nhận ra một điều mà trước đây tôi chưa từng nghĩ đến.
Hóa ra… đôi khi người tốt nhất trong nhà mình lại là người ít nói nhất. Người mình từng nghi ngờ nhất lại là người sống tử tế nhất. Và thứ khiến ta cảnh giác… đôi khi lại chính là thứ chứng minh một trái tim đầy thương yêu đang cố gắng âm thầm tồn tại.
Còn tôi, mỗi lần nhớ đến khoảnh khắc nhìn qua cánh cửa nhà tồi tàn ấy, lại thấy bản thân được dạy một bài học mà cả đời không quên: lòng tốt có thể nghèo về vật chất, nhưng nó giàu có hơn bất kỳ điều gì.
