Chương 1: Sáu Năm Nước Mắm Chan Cơm
Ngày Hùng ra sân bay, Mai tiễn chồng bằng đôi dép nhựa đã mòn vẹt và một nụ cười gượng gạo che đi đôi mắt sưng húp vì khóc suốt đêm. Hôm ấy, sân bay ồn ào, náo nhiệt, nhưng thế giới của Mai chỉ thu lại bằng hình bóng người chồng sắp đi xa và gánh nợ 300 triệu đồng đang đè nặng trên đôi vai gầy guộc của cô. Ba trăm triệu — một con số khổng lồ, không tưởng đối với người phụ nữ quanh năm chỉ biết đến gánh rau ngoài khu chợ lụp xụp của xã.
Mai nắm chặt bàn tay chai sần của Hùng, nước mắt cuối cùng cũng không kìm được mà lăn dài trên gò má sạm nắng. Giọng cô run run, nghẹn lại giữa những tiếng ồn ào của dòng người.
“Anh cứ yên tâm làm việc. Ở nhà, em lo được hết. Chỉ mong anh giữ lời hứa, ngày về mình sẽ làm lại từ đầu.”
Hùng gật đầu, ánh mắt ánh lên niềm hy vọng và cả sự áy náy. Anh biết, để có được số tiền này, vợ anh đã phải chịu đựng những gì. Mai đã phải đi vay nóng, rồi nuốt nước mắt vào trong, đặt bút ký vào giấy tờ cắm cả cuốn sổ đỏ của căn nhà cấp bốn mà bố mẹ cô để lại. Đó là tài sản duy nhất, là nơi thờ cúng tổ tiên. Đặt nó vào tay người ta, Mai cảm giác như mình đang đặt cược cả quá khứ và tương lai của gia đình.
Từ ngày Hùng đi, cuộc đời Mai biến thành một guồng quay không ngừng nghỉ. Bình minh của cô bắt đầu khi cả làng còn chìm trong giấc ngủ. Bốn giờ sáng, cô đã lụi cụi dắt chiếc xe đạp cũ kỹ ra khỏi nhà, đạp xe gần chục cây số lên chợ đầu mối lấy rau. Gánh hàng nặng trĩu oằn trên đôi vai gầy, nhưng gánh nợ trong lòng còn nặng hơn gấp bội. Ngày ba bữa, mâm cơm của cô chỉ có độc một bát cơm trắng và một chén nước mắm. Những hôm bán hàng ế ẩm, cô chan nước mắm vào cơm, cố nuốt xuống cho qua bữa, tự nhủ rằng mình ăn khổ một chút cũng không sao, miễn là có tiền trả lãi, miễn là chồng ở nơi xa không phải lo lắng.
Nửa năm đầu, Hùng ở Nhật Bản gặp nhiều khó khăn. Công việc không ổn định, chi phí sinh hoạt đắt đỏ, anh chật vật làm không đủ ăn. Những cuộc điện thoại gọi về thưa dần, giọng anh đầy mệt mỏi và chán nản. Anh kể về những ngày làm việc vất vả, về sự cô đơn nơi xứ người. Nghe chồng than thở, lòng Mai như thắt lại. Cô không những không nhận được tiền gửi về, mà còn phải chắt bóp từng đồng, gửi thêm tiền sang cho chồng trang trải. Mỗi lần ra bưu điện gửi tiền, cô đều phải nói dối là mình ở nhà buôn bán khấm khá lắm, để anh yên tâm.
Đêm đến, khi làng xóm đã tắt đèn, Mai lại cặm cụi bên chiếc máy may cũ. Ánh đèn vàng vọt chiếu lên gương mặt hốc hác, đôi mắt thâm quầng vì thiếu ngủ. Cô nhận may thêm quần áo, chăn màn cho người ta. Từng đường kim mũi chỉ không chỉ kiếm thêm vài đồng tiền lãi, mà còn là cách để cô giết thời gian, để nỗi nhớ chồng và sự tủi cực không có cơ hội gặm nhấm tâm hồn.
Sáu năm trôi qua như một cái chớp mắt dài đằng đẵng. Mai không nhớ nổi lần cuối cùng mình mua một bộ quần áo mới là khi nào. Những chiếc áo trên người cô đã sờn vai, bạc màu. Mái tóc dài ngày xưa giờ đã được cắt ngắn cũn cỡn, vừa cho đỡ tốn dầu gội, vừa để không bị vướng víu khi cô cúi đầu bên máy may hàng đêm. Thân hình cô gầy rạc, tiều tụy, làn da đen sạm vì dãi dầu mưa nắng. Người trong làng nhìn cô vừa thương vừa ái ngại, có người còn ác miệng nói cô trông như một bà lão dù mới ngoài ba mươi.
Cuối cùng, sau sáu năm trời đằng đẵng, ngày Mai trả hết đồng nợ cuối cùng cũng đến. Cô cầm tờ giấy xác nhận xóa nợ từ ngân hàng, đôi tay run rẩy. Cô đã làm được. Cô đã giữ trọn lời hứa với chồng.
Hùng không gửi tiền về hàng tháng. Anh nói rằng muốn giữ lại một cục để làm vốn, sợ gửi về tiêu lặt vặt rồi lại hết. Mai nghe chồng nói cũng có lý. Cô tin anh. Niềm tin của cô vào người đàn ông ấy, sau sáu năm xa cách, vẫn vẹn nguyên như ngày đầu. Cô không hề trách móc, chỉ biết ở nhà cố gắng hơn nữa, chờ ngày anh trở về, hai vợ chồng sẽ cùng nhau xây dựng lại cuộc sống.
Ngày Hùng về nước, cả làng xôn xao, kéo nhau ra đầu ngõ xem. Chiếc xe taxi sang trọng đỗ xịch trước cổng nhà. Cánh cửa mở ra, Hùng bước xuống. Anh mặc chiếc áo sơ mi trắng tinh, phẳng phiu, cổ đeo một sợi dây chuyền vàng to bằng ngón tay cái, sáng lấp lánh dưới nắng. Người ta trầm trồ, xì xào bàn tán:
“Trời ơi, Hùng giờ khác xưa quá rồi! Trông như đại gia ấy!”
“Đúng là đổi đời thật. Giờ chắc giàu có nhất cái xã này rồi!”
Mai đứng ở thềm nhà, trái tim đập rộn ràng. Sáu năm, cuối cùng cô cũng được gặp lại anh. Cô vội vàng lau tay vào vạt áo, bước ra đón chồng. Nhưng khi Hùng ngẩng đầu lên, ánh mắt anh lướt qua cô, không phải là niềm vui của sự đoàn tụ, mà là một sự ngỡ ngàng, rồi khinh miệt.
Anh nhìn Mai từ đầu đến chân – dáng người gầy gò, làn da rám nắng, mái tóc cắt ngắn lởm chởm, đôi dép nhựa rách quai. Khóe môi Hùng nhếch lên một nụ cười lạnh lẽo, xa lạ.
“Cô… chính là người tôi từng gọi là vợ à?”
Câu nói ấy như một gáo nước lạnh dội thẳng vào tâm hồn đang bừng cháy của Mai. Cô sững sờ, chết lặng. Người đàn ông trước mặt cô đây sao? Người chồng mà cô đã hy sinh cả tuổi xuân để chờ đợi đây sao?
Chương 2: Phong Bì Sáu Tỷ Và Đám Cưới Linh Đình
Hùng thản nhiên bước vào nhà, ngồi phịch xuống chiếc ghế gỗ cũ kỹ. Anh vung tay, đập một chiếc phong bì dày cộp xuống mặt bàn tre. Bên trong là một cuốn sổ tiết kiệm. Con số ghi trên đó khiến Mai hoa mắt: 6 tỷ đồng.
“Tôi bây giờ là người giàu có nhất cái xã này,” Hùng nói, giọng đầy tự mãn, không thèm nhìn Mai. “Tôi không thể sống với một người vợ xấu xí, bẩn thỉu như cô được. Cô xem lại mình đi – chẳng khác gì một con osin nhà quê.”
Từng lời, từng chữ của Hùng như những nhát dao đâm thẳng vào trái tim Mai. Sáu năm qua, những khó khăn, những tủi nhục cô gánh chịu không làm cô gục ngã, nhưng câu nói này của anh đã khiến cả thế giới của cô sụp đổ. Cô chết lặng, không nói nên lời. Người đàn ông mà cô từng hy sinh cả tuổi xuân, cả danh dự, giờ đây lại đang chà đạp lên chính lòng tin và tình yêu của cô.
Chưa đầy ba tháng sau, Hùng tổ chức một đám cưới linh đình với một cô gái trẻ đẹp tên Lan – người mà anh ta đã quen trong thời gian ở nước ngoài. Cả làng lại được một phen rần rần kéo đến xem. Đám cưới được tổ chức ở nhà hàng lớn nhất huyện, xe hoa lộng lẫy, cỗ bàn ê hề. Hùng mặc bộ vest đắt tiền, tay trong tay với cô dâu xinh như mộng, cười nói hỉ hả.
Những người thương Mai chỉ biết đứng từ xa lắc đầu, thở dài: “Đàn ông có tiền vào là quên hết gốc gác. Tội nghiệp con Mai, hy sinh cả đời cuối cùng nhận lại cay đắng.”
Trong những ngày tháng đó, Mai không khóc. Nước mắt của cô dường như đã cạn kiệt. Thay vào đó, một ngọn lửa âm ỉ bắt đầu nhen nhóm trong lòng cô – ngọn lửa của sự tự trọng bị tổn thương, của sự công bằng cần được đòi lại.
Cô không làm ầm lên, không đến đám cưới để ghen tuông hay níu kéo. Cô im lặng. Nhưng sự im lặng của cô không phải là sự cam chịu. Cô âm thầm mở lại chiếc hộp gỗ cũ kỹ cất dưới gầm giường. Bên trong là cuốn sổ ghi nợ đã ngả màu vàng, những tờ giấy vay tiền viết tay, những hóa đơn chuyển tiền sang Nhật cho Hùng ngày trước, và cả những dòng tin nhắn anh cầu xin cô gửi thêm tiền.
Cô bắt đầu thu thập lại tất cả — từng chứng cứ một. Cô đến ngân hàng sao kê lại toàn bộ các giao dịch chuyển tiền. Cô tìm lại những người cho vay nóng ngày xưa, nhờ họ làm chứng. Từng mảnh ghép của quá khứ cay đắng được cô tỉ mỉ sắp xếp lại, không phải để khơi lại nỗi đau, mà để biến nó thành vũ khí.
Chương 3: Màn Kịch Tại Tiệc Cưới
Ba ngày sau đám cưới, khi Hùng và vợ mới tổ chức một bữa tiệc ra mắt họ hàng, bạn bè linh đình tại nhà hàng sang trọng, Mai xuất hiện.
Cô không còn là người phụ nữ gầy gò, khắc khổ ngày Hùng trở về. Cô mặc một bộ áo dài màu xanh ngọc, mái tóc được cắt tỉa gọn gàng, gương mặt trang điểm nhẹ nhàng mà trang nhã. Dáng đi của cô thẳng thắn, ánh mắt bình tĩnh và kiên định. Cô không đến để làm loạn, không đến để khóc lóc van xin. Cô đến để đòi lại công bằng, đòi lại những gì thuộc về mình.
Giữa lúc quan khách đang nâng ly chúc tụng, tiếng nhạc xập xình, Mai khoan thai bước đến bàn tiệc chính, nơi Hùng và gia đình vợ mới đang ngồi. Sự xuất hiện của cô khiến cả khán phòng im bặt. Mọi ánh mắt đổ dồn về phía người phụ nữ trong tà áo dài xanh ngọc.
Hùng sững người, ly rượu trên tay anh ta run lên. Cô vợ mới nhìn Mai với ánh mắt dò xét, khó chịu.
Mai không nói nhiều. Cô đặt trước mặt Hùng một tập hồ sơ dày cộp, được sắp xếp ngăn nắp. Giọng cô trong trẻo, rõ ràng, vang vọng khắp không gian im lặng.
“Anh Hùng, đây là toàn bộ giấy tờ chứng minh sáu năm trước anh đã vay tôi số tiền 300 triệu đồng để đi xuất khẩu lao động. Trong sáu năm đó, tôi còn gửi thêm cho anh 50 triệu nữa để trang trải. Tổng cộng là 350 triệu. Hôm nay, anh đã giàu sang, phú quý, tôi mong anh giữ chữ tín, trả lại cho tôi cả gốc lẫn lãi theo đúng quy định của pháp luật.”
Cô dừng lại một chút, nhìn thẳng vào mắt Hùng, rồi nói tiếp: “Còn nếu anh không muốn giữ chữ tín, thì tòa án sẽ giúp tôi làm điều đó.”
Cả khán phòng im phăng phắc. Tiếng nhạc đã tắt tự lúc nào. Mẹ vợ mới của Hùng, một người phụ nữ trông có vẻ quyền quý, tái mặt. Bà ta quay sang hỏi nhỏ con rể: “Hùng, con… con nợ cô ấy thật à?”
Hùng ấp úng, mặt đỏ bừng rồi chuyển sang trắng bệch. Anh ta cúi gằm mặt xuống, không dám nhìn ai, không dám nói một lời. Sự im lặng của anh ta chính là lời thú nhận đanh thép nhất.
Mai cười nhẹ, một nụ cười không còn đau khổ, chỉ còn sự thanh thản.
“Tôi không cần anh phải yêu tôi. Tôi chỉ cần anh trả lại số tiền mà tôi đã đổ mồ hôi, nước mắt và cả máu vì anh. Còn lòng tự trọng của tôi, sáu tỷ của anh cũng không mua nổi đâu.”
Nói xong, cô quay người, sải bước ra khỏi nhà hàng trong sự ngỡ ngàng của tất cả mọi người. Cô để lại sau lưng một đám cưới tan hoang, một gã chồng bội bạc đang cúi đầu hổ thẹn và một sự thật không thể chối cãi.
Chương 4: Quán Cơm Nước Mắm
Một tuần sau, Hùng buộc phải chuyển trả lại cho Mai 300 triệu đồng tiền gốc, kèm theo một khoản lãi suất không nhỏ được tính theo quy định của ngân hàng trong sáu năm. Anh ta không thể làm khác, bởi vì tất cả bằng chứng Mai đưa ra đều quá rõ ràng và hợp pháp.
Tin tức này lan ra khắp làng, khắp xã. Người ta không còn thương hại Mai nữa, thay vào đó là sự nể phục. Họ khen Mai không chỉ mạnh mẽ mà còn vô cùng khôn ngoan, biết dùng pháp lý để bảo vệ bản thân chứ không dùng nước mắt để đổi lấy sự thương hại.
Ngày nhận lại tiền, Mai không vung tay mua sắm hay hưởng thụ. Cô dùng một phần số tiền đó để sửa sang lại căn nhà của bố mẹ, phần còn lại, cô mở một quán ăn nhỏ ngay đầu làng.
Quán ăn của Mai không sang trọng, chỉ có vài bộ bàn ghế tre đơn sơ, nhưng lúc nào cũng đông khách. Món ăn của cô dân dã, đậm vị quê hương, và quan trọng nhất là giá cả phải chăng. Mọi người đến ăn không chỉ vì đồ ăn ngon, mà còn vì quý mến và nể phục nghị lực của cô chủ quán.
Trên tường, Mai treo một tấm biển gỗ đơn giản, do chính tay cô khắc: “Ăn Cơm Với Nước Mắm Cũng Có Ngày Đổi Đời.”
Câu nói ấy như một lời nhắc nhở về quá khứ gian khó, nhưng cũng là một lời khẳng định về một tương lai tươi sáng do chính bàn tay cô tạo dựng.
Còn Hùng, anh ta giàu thật đấy. Anh ta xây một căn biệt thự to nhất xã, đi xe hơi bóng loáng. Nhưng anh ta sống trong sự cô độc và những lời xì xào của người đời. Mỗi khi anh ta đi qua, người ta lại chỉ trỏ, bàn tán:
“Giàu mà vô ơn, bạc bẽo thì cũng đáng gì đâu.”
“Đúng vậy, bỏ người vợ tào khang để chạy theo gái trẻ. Loại người ấy rồi cũng chẳng có hậu đâu.”
Sự giàu có của Hùng không mua được sự tôn trọng. Tiền bạc của anh ta không thể xóa đi vết nhơ về sự bội bạc. Anh ta có tất cả, nhưng lại mất đi thứ quý giá nhất: nhân cách và sự kính trọng của những người xung quanh.
Thỉnh thoảng, Hùng lái xe đi ngang qua quán ăn của Mai. Anh ta thấy quán lúc nào cũng rộn rã tiếng cười nói, thấy Mai trong bộ quần áo giản dị nhưng gương mặt luôn rạng rỡ, tự tin. Anh ta có lẽ sẽ không bao giờ hiểu được, hạnh phúc thực sự không đến từ cuốn sổ tiết kiệm sáu tỷ, mà đến từ sự thanh thản trong tâm hồn và sự tự trọng không thể mua bán. Mai đã mất sáu năm tuổi xuân vì một người đàn ông không xứng đáng, nhưng cô đã dùng chính sự phản bội đó để tái sinh, để trở thành một phiên bản mạnh mẽ và rực rỡ hơn của chính mình.
